Oryginalny umysł

Na początku ciągle jesteśmy mocna związani z poczuciem "ja", co esencjonalnie jest złudzeniem, niewiedzą. Jest pragnienie i utrzymywanie, otaczające umysł. I jeżeli złudzenie, pragnienie i utrzymywanie byłyby umysłem, to nie byłoby sposobu byśmy oczyścili nasze umysły i uczynili je spokojnymi i jasnymi. Ale umysł i mentalne skalania są oddzielnymi bytami. Te skalania stopniowo wkroczyły do umysłu i wybiły umysł z jego naturalnego stanu. Są z nami tak długo, że jest to poza możliwością pojęcia.

Oryginalny umysł jest czysty i promieniujący. I nawet teraz możemy zauważyć, że czasami stany chciwości, gniewu i złudzenia nie wydają się go zbytnio dręczyć. Zatem jak złudzenie, pragnienie i utrzymywanie powstają w umyśle? Poprzez organy zmysłowe, mianowicie oko, ucho, nos, język, ciało, umysł. Jeżeli umysł daje się pochwycić przez atrakcję czy awersję w tych miejscach kontaktu, wraz z tym symultanicznie powstają skalania. Ale jeżeli utrzymamy stan oderwanej przytomności, nieporuszony przez atrakcję i awersję, wtedy umysł będzie poza zasięgiem skalań. To jest umysł wolny od chciwości, gniewu i złudzenia.

Ajahn Anan