O chciwości

5. Przeciw myśli chciwości, która każe nam zamykać serce przed potrzebującym w czasie własnego niedo­statku, by odkładać dla siebie samych - Będziesz mi­łował bliźniego swego jak siebie samego, ja bowiem je­stem Pan, Bóg twój (Kpł19,18).

7. Przeciw myśli chciwości odwracającej się od zło­żonego przewlekłą chorobą i od gnębionego ciężko biedą - Jeśli cierpi biedę twój brat i jeśli słabe są jego ręce, nie pozostawiaj go, ale niech żyje z tobą, jak przybysz i sąsiad (Kpł 25,35).

9. Przeciw myśli zabraniającej dać coś potrzebują­cemu bratu lub mu pożyczyć, gdy prosi - nie za­mkniesz swojej ręki przed potrzebującym, ale wycią­gniesz do niego swą rękę i dasz mu, ile potrzebuje (Pwt15,7).

15. Do duszy biorącej złoto niby na potrzeby braci, a chcącej wydać je na własne pragnienia i zapomina­jącej o trądzie Gechaziego. Ci bowiem, którzy o tym czytali, niech zrozumieją, że prorok Elizeusz ujawnił, iż myśl chciwości jako pierwsza sprowadza złe na­miętności. I wspólnie z pozostałymi myślami, z cze­go powstaje ich przewlekłe trwanie [w umyśle], utrzymuje umysł w złych dążeniach i zaraża go trą­dem - I powiedział Elizeusz do niego: „gdzie byłeś, Gechazi?"; i odpowiedział mu sługa, że nigdzie nie chodził. Rzekł mu: „serce moje mi pokazało, ilekroć..." (2 Krl 5,25-27).

19. Do duszy, która nie rozumie, że czeka nas sąd razem z diabłem, jeśli nie zarządzimy należycie ma­jętnościami danymi nam przez Pana - Grzesznik czy­ha na sprawiedliwego i usiłuje go zabić, zaś Pan nie pozostawi go w jego rękach, ale osądzi jego sprawę (Ps 37[36],32).

24. Do Pana w związku z myślą chciwości trwającą w nas i nękającą nasz umysł, czy to pamięcią o majęt­nościach, z których zrezygnowaliśmy, czy to dążeniem do rzeczy, które pragniemy nabyć, ale dotąd jeszcze nie są w naszym zasięgu, czy to troską, by zachować te, które mamy - Nakłoń serce moje do Twego świa­dectwa, nie do bogactw! (Ps 119[118],36).

27. Do duszy, która przez namiętność chciwości bun­tuje się przeciw nieco zwiększonej jałmużnie - Litość i wierność niech cię nie opuszczają, ale powieś je sobie na szyi, wypisz je na tablicy swego serca, a znajdziesz życzliwość i łaskę w oczach Boga i ludzi (Prz3,3n).

28. Przeciw myśli chciwości zakazującej nam dobrze czynić i nękającej nas troskami z powodu ubóstwa i słabości ciała - Nie zaprzestawaj dobroczynności, skoro ręka twoja może działać. I jeśli masz, nie mów bliźniemu swemu: „odejdź i przyjdź jutro, a dam ci" (Prz3,27).

35. Przeciw myśli chciwości, która pragnie strzec rzeczy złożonych do wspólnego użytku i brać z nich niby po to, aby ulżyć braciom i żeby nabyć Święte Pi­sma - Kochający pieniądze nie nasyci się pieniędzmi i kochający mamonę nie użyje jej, bo i to jest marność (Koh5,9)

45. Przeciw duchowi jakoby czyniącemu sprawie­dliwość i udającego pewien rodzaj trudu, narzekania i smutku, co jest obce przykazaniom miłości [bliźnie­go], który nie chce być gnębiony tego rodzaju namięt­nościami ze względu na świętą wiedzą, osiąganą w duchu wyzutym z obrzydliwych namiętności - Da­jący jałmużnę [niech czyni to] w radości, a miłość niech będzie szczera (Rz 12,8n).

47. Przeciw myśli, która żałuje tego, co daje potrze­bującym. Z jednej bowiem strony poprzez dawanie jał­mużny uwalnia ona ducha od pokus, ale z drugiej strony, przez przygnębienie i żal z powodu tego, co dała, wydaje naszego ducha na pastwę myśli jemu przeszkadzających, które sprawiają, że dostępuje on w stopniu ograniczonym wiedzy Bożej - por. 2 Kor 9,6.

50. Przeciw myśli unaoczniającej korzyść [płynącą z] pieniędzy i pokazującej nam dawne bogactwo, pod pozorem że mogłoby wystarczyć dla wielu braci -Flp3,7-8.

53. Do duszy pożądającej więcej niż trzeba, żeby się wyżywić i okryć, i nie pamiętającej, że przyszła na świat naga i z powrotem odejdzie ze świata naga - por. 1 Tm 6,7n.

54. Przeciw myśli chciwości mówiącej, że nic złego nie wiąże się z umiłowaniem pieniędzy, a wielka ulga z nich jest dla braci i gości - por. 1 Tm 6,10.

56. Przeciw myśli zajętej pracą w trudnych warun­kach, pod pretekstem, że pieniądze rozchodzą się i nie ma ich już, i nie można ich z powrotem zdobyć - Jeśli ktoś posługuje, tak jak Bóg mu dostarcza, niech tym służy i wielbi Boga (1 P 4,11).

57. Przeciw myśli chciwości odciągającej nas od da­wania jałmużny braciom, jakoby nie byli oni w po­trzebie, i czynem zaprzeczającej miłości Boga - por. 1 J3,18.

58. Przeciw myślom sprawiającym, że słowem de­klarujemy miłość do braci, w czynach zaś przeczymy temu z powodu chciwości - 1 J 3,18. Niech będzie pochwalony Pan nasz i Bóg nasz, i Zbawca, Jezus Chrystus, że dał nam zwycięstwo, nad demonem chciwości.

Ewagriusz z Pontu: „O sporze z myślami” (Antirrheticus), przekład Ojciec Leon Nieściór OMI i Beata Spieralska, za: Tłum. za: W. FRANKENBERG, Evagrius Ponticus, 472-545.