Barsanufiusz i Jan

Barsanufiusz i Jan sprawowali duchową władzę w klasztorze, a zarazem przewodzili szerszej wspólno­cie chrześcijańskiej. Klasztor znajdował się na obrzeżach wielkiej metropolii, co pozwalało mu pozostawać w kon­takcie z regionalnymi władzami państwowymi i kościel­nymi. Zamiast zamykać się przed gośćmi „ze świata", przełożeni klasztorni zachęcali do bliskich relacji pomię­dzy mnichami i świeckimi. Barsanufiusz i Jan byli kie­rownikami duchowymi dla ludzi świeckich o różnym powołaniu, zarówno dla tych, którzy przyjęli ascetyczny sposób życia i wchodzili w bliskie relacje z ojcami mona­stycznymi, jak i tych, którzy zwracali się do anachoretów z bardzo światowymi sprawami. Możliwości wpływania na większą wspólnotę widać w odpowiedziach Barsanu­fiusza na kontrowersyjne wybory biskupa w Gazie. Dia­log pomiędzy anachoretami i biskupami Gazy i Jero­zolimy pokazuje zarówno władzę świętych mężów nad biskupami, jak i bliską współpracę pomiędzy biskupami i mnichami, którzy byli źródłami duchowego autorytetu w Palestynie.

  Starożytny podróżnik, który zatrzymałby się w Gazie, znalazłby wszystko, czego potrzebował; mógłby poroz­mawiać z przyjaznymi mieszkańcami miasta w czasie od­wiedzin w publicznej łaźni, kupując prowiant na rynku, czy zatrzymując się na modlitwę w jednym ze wspania­łych kościołów miasta. Być może spytałby o niedawne powstanie Samarytan, albo stanowisko lokalnego biskupa odnośnie różnych kwestii teologicznych stwarzających podziały w Kościele. Mógłby przynieść wieści o złowro­giej zarazie, która pojawiła się na Wschodzie, albo plotki o edyktach cesarskich, które miały zakazać wyznawania pogańskiej religii. Może poprosiłby o pomoc w negocjo­waniu cen, albo szukałby pomocy medycznej dla swego towarzysza. W trakcie rozmów, które mógłby prowadzić, usłyszałby prawdopodobnie: „Słuchaj, Wielki Starzec tak mówi na ten temat", albo „Można o tym napisać do Star­ców". Gdyby nasz podróżnik osiedlił się w mieście, być może sam zacząłby pisać list do anachoretów, a przez to stałby się częścią struktury wspólnoty w Gazie.

Za: Jennifer L. Hevelone-Harper, Uczniowie Pustyni. mnisi, świeccy i prymat ducha w Gazie VI wieku, tytuł oryginału: Disciples of the desert: monks, laity, and spiritual authority in sixth-century Gaza, przekład: Ewa Dąbrowska, seria: źródła monastyczne t. 52, opracowania t. 12, TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów, Kraków 2010