O ubóstwie (czyli o biegu do nieba)

ROZDZIAŁ 17 

(1) 1. [928 B] Ubóstwo jest pozbyciem się trosk, wolno­ścią od kłopotów życia, nie doznającym przeszkód podróżowaniem, wiernością wobec przykazań, obcą zmartwieniu.

(2) 2. [928 C] Ubogi mnich jest panem świata, Bogu powierzając troskę i poprzez wiarę czyniąc wszystkich niewolnikami; nie będzie on mówić człowiekowi o swoim ubóstwie, ale o tym, że jakby z ręki Pana otrzy­muje to co mu przybywa.

3.  Ubogi robotnik jest synem oddalenia się od namiętności: to, co dostaje, uważa za nieistniejące; wycofujący się od­krywa, że na wszystko, jak na gnój, spojrzeć trzeba. A jeśli o coś się martwi, to jeszcze nie stał się ubogim.

4.  Mąż ubogi jest czysty w modlitwie, a chciwy modli się o widma materii.

(3) 5. Ci, którzy trwają w posłuszeństwie, obcy są dla tych, którzy ko­chają pieniądze; skoro bowiem wywłaszczyli się nawet z ciała, to co jeszcze posiadają swojego? Tacy zwykle w tym tylko się mylą, że są lekkomyślni i skłonni do przenosin. Widziałem, że materia rodzi u mnichów wytrzy­mywanie w miejscu. Ale bardziej podziwiałem tych zbliżonych do siebie z powodu Pana [Tj. mnichów żyjących w braterskiej wspólnocie, a nie nieustannie wędrujących czy też takich, którzy co prawda pozostają w miejscu, ale tylko ze względu na „materię", tj. nieruchomości, dobra nieprzenośne].

(5)  6. [928 D] Kto skosztował tych [dóbr], które są w górze, łatwo po­gardzi tymi, które są na dole; a ów, który nie skosztował, pyszni się z bogactwa.

(6) 7. Nierozważny ubogi podwójnie źle czyni: zrzeka się [dóbr] obecnych, i pozbawia się przyszłych.

8. Mnisi! Nie będziemy więc pokazywać, że jesteśmy mniej ufni od ptaków! Bo one nie troszczą się i nie zbierają.

9.  Bo wielki jest ten, kto odrzuca majątek, ale święty jest ten, kto odrzuca swoją wolę. Tamten weźmie stokrotnie czy to w mieniu, czy [929 A] w dobrodziejstwach, a ten odziedziczy życie wieczne.

10.  Fale nie opuszczają morza, i nie opuszcza chciwca złość i zmartwienie.

11.  Kto pogardził materią - wykupił się od obrony i sporu, a kto  chciwy jest zysku - z powodu igły walczyć będzie do śmierci.

12.  Niezłomna wiara odcina troski, a pamięć o śmierci odrzuca nawet ciało.

13.  U Hioba nie było śladu chciwości: toteż pozostał spokojny, gdy wszystko utracił.

14.  Powiada się, że chciwość jest korzeniem wszelkiego zła: i tak właśnie jest, gdyż wywołuje ona nienawiść, kradzieże, zawiść, podziały, waśnie, niedole, mściwość, nielitościwość oraz zabójstwa.

15. Z powodu małego ognia spalić ktoś może wielki las, a poprzez małą cnotę można całkowicie uniknąć wyszczególnionych teraz namiętności. [929 B]  Ta właśnie  [cnota]  nazywa  się  oderwaniem  od namiętności. Rodzi ją doświadczenie i zasmakowanie w poznawaniu Boga, a także rozmyślanie nad końcową mową obrończą.

16. Dla kogoś, kto z uwagą przeczytał słowa o matce wszelkiego zła nie jest czymś nieznanym to, co ona mówi: że w jej występnym i przeklętym rodzeniu, drugim potomkiem był kamień niewrażliwości. Ale przydzie­lenie mu odpowiedniego miejsca uniemożliwił mi ten wielogłowy wąż bałwochwalstwa, otrzymujący u posiadających dar rozróżniania Ojców miejsce trzecie wśród ośmiu ogniw łańcucha - a o tym nie wiedziałem. Podążając jak należy, chcę dalej mówić o niewrażliwości jako trzeciej w obecnym układzie, a drugiej według narodzin. Potem będzie jeszcze o śnie i o czuwaniu, i o dziecinnej i niemęskiej tchórzliwości, ale te ujmę krótko, bo takie są choroby początkujących.

[929 C] Kto zdobył siedemnastą nagrodę w zawodach, ten, niema­terialny, wędruje do nieba.

Za: Święty Jan Klimak, Drabina Raju, tytuł oryginału: Kλίμαξ τού παραδείσου, Πρός ποιμένα Λόγος, przekład z języka greckiego i komentarz: Waldemar Polanowski, opracowanie i redakcja naukowa: Ewa Osek, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2011