Gwałtowność uważał za szczególnie sprzeczną ze swoją szkołą wychowania ...

Omówimy kilka tylko najbardziej znanych przykładów pitagorejskiego wychowania i to, co zostało zapamiętane z nauk właściwych tym mężom. Najpierw więc, przeprowadzając próby, obserwował [Pitagoras], czy adepci są zdolni do zachowania milczenia (echemythia) (— taką bowiem nazwą się posługiwał) i patrzył, czy potrafią zachować w milczeniu to, czego się nauczyli i wysłuchali; dalej, [obserwował] czy są skromni. Bardziej się bowiem troszczył o milczenie, niż o [umiejętność] mówienia. Obserwował także wszystko inne — czy nie ulegają niepoha mowaniu w namiętności i żądzy; nie pomijał w obserwacjach również innych rzeczy, na przykład, jacy są w gniewie, jacy w żądzach, czy są skłonni do kłótni, czy żądni zaszczytów, jak też jacy są w kłótniach i w przyjaźni. Jeśli zaś dokładnie wszystko zbadawszy uznał, że odznaczają się dobrymi obyczajami, przystępował do obserwacji łatwo ści uczenia się i pamięci; najpierw więc [patrzył], czy potrafią szybko i właściwie pojmować to, o czym się mówi; następnie, czy do tego, czego się uczą, odnoszą się z miłością i umiarkowaniem. Badał bowiem, czy z natury są podatni na wychowanie, a ową podatność nazywał harmonią charakteru (katartysis). Gwałtowność uważał za szczególnie sprzeczną ze swoją szkołą wychowania; jej konsekwencjami są bowiem prostactwo, brak wstydu, zuchwałość, gnuśność, nieuctwo, anarchia, niesława i im podobne; z łagodności zaś i harmonii charakteru wynikają skutki przeciwne tamtym. A w obserwacjach zwracał na powyższe rzeczy szczególną uwagę i ćwiczył w nich swych uczniów; tych, których uznał za godnych dóbr swojej mądrości, starał się przyciągnąć do nauki; jeśli zaś uznał kogoś za nieprzydatnego, odsyłał go jak obcego.

Jamblich, O Życiu Pitagorejskim

tłumaczenie: Janina Gajda – Krynicka