Cnota, dzielność

Greckie arete, łacińskie virtus. Na język polski tłumaczone najczęściej jako cnota, ale także jako dzielność. Jest to podstawowe pojęcie opisujące stoicki ideał doskonałości człowieka. W samym stoicyzmie oznaczało ono wewnętrzne opanowanie, panowanie umysłu nad tym, co w człowieku niższe, oraz nieuleganie bezmyślne zewnętrznym wpływom. Pojęcie to było używane bardzo szeroko w literaturze chrześcijańskiej, także monastycznej, i przyjęło bardziej ogólne znaczenie doskonałości ludzkiej. Izaak chętnie używa tego określenia i u niego oznacza ono stan doskonałości człowieka, jaki mnich osiąga przez praktykę.

Za: Św. Izaak z Niniwy, Gramatyka życia duchowego, wstęp, przekład z języka włoskiego, opracowanie i redakcja naukowa: Ks. Jan Słomka, Biblioteka Ojców Kościoła, Wydawnictwo „M”, Kraków 2010