O niewłaściwym użytkowaniu cnót

34, 1. Niekiedy również źle użytkowane cnoty wydają z siebie grzechy. Dzieje się tak z powodu nieumiarkowanego pragnienia duszy, której nie wystarcza dar, jakiego dostąpiła, jeśli nie otrzyma dzięki niemu czy to pochwał, czy to godnych potępienia korzyści.

34,2-3. Niekiedy cnoty rodzą grzechy, gdy się nieco im popuści z powodu dogodnej okazji. Wskutek tego czyny, które w odpowiednim czasie są zasługami, w nieodpowiednim uważane są za grzechy. Stałoby się tak, dla przykładu, gdyby z powodu przybycia brata nie został zniesiony zgodny z przepisami prawa kościelnego post.

34, 4-5. Niektóre cnoty zamieniają się w grzechy także wówczas, gdy nie są poddane roztropności. Otóż gdy sprawiedliwość przekroczy właściwą sobie miarę, często rodzi okrutną srogość, jak też nadmierna dobroć prowadzi do upadku karności. Również zapał gorliwości, gdy jest większy, niż powinien być, zamienia się w grzeszną skłonność do gniewu, a wielka łagodność rodzi gnuśną opieszałość. - Cechą zatem roztropnego męża jest zdolność rozróżniania dobra i zła. Pilnie on baczy, by nie czynić dobra w sposób nieumiarkowany i nie zamienić cnoty w grzech.

34, 6. Podobnie z cnoty rodzi się grzech w życiu ludzi, którzy chełpią się swoją czystością i wstrzemięźliwością. Także ten, kto z powodu próżnej chwały obdarza jałmużną, czyni z cnoty grzech. W rzeczy samej nie ulega wątpliwości, że cnotę przeobraża w grzech ktoś, kto wynosi się z powodu znajomości rzeczy, jak też ktoś, kto szuka nagrody za sprawiedliwość, a także ktoś, kto z daru Bożego, którego dostąpił, czyni powód do własnej chwały czy wykorzystuje go w zły sposób.

34, 7. Ludzie z cnót hodują wady i giną z ich powodu. Z drugiej strony, dzięki swojej wszechpotężnej zręczności Bóg przemienia nasz grzech w cnoty, aby za ich pomocą nas niegodziwych przemienić.

Za: Izydor z Sewilli, Sentencje, przekład i opracowanie: Tatiana Krynicka, podstawa przekładu: Isidorius Hispalensis, Sententiae, Wydawnictwo WAM, Kraków 2012