Szlachetność duszy

„Szlachetność duszy" to jej odosobnienie, w którego pustce Bóg jest obecny w pełni. Bóg, dawca bytu, obecny jest w ludzkiej duszy jako jej podłoże (grunt der sele), jako iskierka rozumu (viinkelin der redelichkeit), jako „głowa", „mąż", „obrońca", „byt", „mała twierdza" (por. duchowa twierdza Teresy z Avila), „wir", „światłość", „moc", „coś" w duszy, „najwyższy czubek drzewa" itp. Kategorie „stworzoności i „niestworzoności", którymi inkwizytorzy próbowali opisać to elastyczne i dynamiczne ujęcie, są całkowicie błędne. Eckhart zawsze wypowiada się inauantum; tzn. o tyle, o ile dusza jest czystym intelektem, podlega ona i będzie podlegać Boskiej przemianie. Z tego powodu Eckhart preferuje tzw. ogólne doskonałości, takie jak ,jedność", „byt", „sprawiedliwość" itp. Oznaczają one wszechogarniający byt, dobroć i sprawiedliwość Boga, do którego człowiek musi powrócić. Skoro Chrystus we wcieleniu przyjął ludzką naturę w ogólności (jest to koncepcja patrystyczna, a nawet eklezjologiczna), człowiek musi wyzbyć się indywidualnych wyznaczników i stać się człowiekiem co do rodzaju, by doświadczyć ukształtowania na wzór Boży, czyli zjednoczenia z Bogiem. Wszystko to jednakże dokonuje się sunder warum („bez [pytania]: dlaczego"), tj. ostatecznie przez łaskę. Bóg tkwi głębiej we wnętrzu człowieka niż on sam, jak Eckhart z upodobaniem powtarza za Augustynem. Ideał Eckharta, w myśl którego Boża pełnia staje się udziałem człowieka, pozwolił odnaleźć spontaniczność działania i istnienia pozostającą w zgodzie z dojrzałym doświadczeniem życia, mądrości i praktyki.

Za: Duchowość chrześcijańska. Późne średniowiecze i reformacja; redakcja: Jill Raitt, współpraca: Bernard McGinn i John Meyendorff, tytuł oryginału: Christian Spirituality, Vol. 2: High Middle Ages and Reformation (Word Spirituality, Vol 17), przekład: Piotr Blumczyński, Seria MYSTERION, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011