Symboliczne nauczanie Pitagorasa

Takie rzeczy nakazywał, lecz przede wszystkim dążenie do prawdy. Tylko to bowiem może ludzi uczynić podobnymi do boga. Sam bóg bowiem, jak dowiedział się od Magów, którzy nazywają go Oromasdes, podobny jest z ciała do światła, z duszy zaś do prawdy. Uczył i innych tego rodzaju rzeczy, o których powiadał, że usłyszał je w Delfach od [kapłanki] Aristoklei. Niektóre z nauk wypowiadał w sposób symbolicz- ny, z nich to wiele zapisał Arystoteles, a mianowicie Pitagoras powiadał, że morze jest łzą, konstelacje Niedźwiedzic — rękami Rei, Plejady — lirą Muz, planety — łzami Persefony, dźwięk wydobywający się z uderzone- go spiżu — głosem dajmona zamkniętego w owym spiżu. Była i inna postać owych symboli, a mianowicie: „Nie przekraczać jarzma", to znaczy unikać chciwości; „ognia nie gasić nożem", co znaczyło: wzburzonego i gniewnego nie podniecać ostrymi słowami; „nie obrywać wieńca", to znaczy nie gwałcić praw, które są wieńcem-koroną miasta. I jeszcze inne, takie jak: „serca nie zjadać", to znaczy nie pogrążać się w smutku; „nie siadać na beczce", to znaczy nie żyć w bezczynności; „nie zawracać w chwili odjazdu", to jest przy nad- chodzącej śmierci nie czepiać się życia; „nie chodzić po ulicach", przez co zakazywał przyjmowania sądów i opinii ogółu, a nakazywał uznawanie poglądów nielicznych i wykształconych; „nie przyjmować do domu jaskółek", to znaczy nie mieszkać pod jednym dachem z ludźmi gadatliwymi i odznaczającymi się niepowściągliwym językiem; „pomagać ludziom w dźwiganiu ciężarów, nie zaś w ich zrzucaniu", przez co nakazywał sprzyjać nie gnuśności i lenistwu, lecz dążeniu do trudów i dzielności; „nie nosić na pierścieniach wizerunków bogów", to jest wiedzy o bogach nie ujawniać ani nie pospolitować; „ofiary dla bogów czynić przez ucha pucharów", przez co pouczał, iż bogów trzeba czcić muzyką, ona bowiem przenika przez uszy.

Porfiriusz Żywot Pitagorasa

Tłumaczyła Janina Gajda - Krynicka