Różne interpretacje paticcasamuppady

Możliwe, że czcigodny mnich, mówiąc, że paticcasamuppada jest nauczana obecnie przez birmańskich i syjamskich mistrzów medytacji, odnosił się do interpretacji z Vibhangi czy Patisambhidy wspomnianych na końcu strony 676 (R XVII, n 48) tłumaczenia czcigodnego Nanamoli Path of Purification (Visuddhimagga).

Przyznam, że nie badałem tego, ale ze wszystkich sprawozdań, są one niesatysfakcjonujące. W każdym razie, formuła paticcasamuppady (tak jak to widzę) nie dopuszcza alternatywnych interpretacji – ta jest jedna i tylko jedna. Nie widzę, by ktoś kto oferuje pewną liczbę odmiennych interpretacji jako jednakowo ważnych, mógł mieć rację w jakiejś z nich. (Jest całkiem możliwe, że ktoś kto rzeczywiście osiągnął sotapati, a zatem widzący współzależne powstawanie dla siebie, mógł ciągle wahać się przed zadecydowaniem jakie jest znaczenia rozciągniętej – dwunasto-członowej formuły – gdyż, to co widzi dla siebie to Imasmim sati idam hoti, etc., a nie egzemplifikację tego w terminach avijja, sankhara i tak dalej – czego znaczenia może nie znać. Ale jedna rzecz jest pewna: jakąkolwiek interpretację poda, będzie ona zgodna z jego prywatną wiedzą, Imasmim sati …, i skoro już pochwycił esencję sprawy, nie będzie szukał dookoła alternatywnych interpretacji.) Ale być może czcigodny Thera kiedy mówił, miał co innego na myśli.

Nanavira Thera