Czystość w beznamiętności jest rezultatem wypełniania przykazań

Osiągana przez człowieka czystość w beznamiętności jest rezultatem wypełniania przykazań. Dlatego istnieje bezpośrednia więź pomiędzy poznaniem Boga i praktykowaniem przykazań, przy czym to ostatnie stanowi również warunek tego pierwszego. Chrystus, który jest prawdziwym Światłem (J 1,9), który sam siebie przedstawia jako Prawdę (J 14,6) i który obiecuje ludziom przyjście Ducha prawdy (J 14,17; 15,26; 16,13), i który mówi swojemu Ojcu: „A to jest życie wieczne: poznać Ciebie, jedynego, prawdziwego Boga" (J 17,3), sam naucza: „Jeśli trwacie w mojej nauce, jesteście naprawdę moimi uczniami. I poznacie prawdę" (J 8,31-32). I jeszcze: „Jeśli kto Mnie miłuje, będzie przestrzegał Mojej nauki. A mój Ojciec umiłuje go i przyjdziemy do niego, i będziemy mieszkać u niego" (J 14,23). Także święty apostoł Jan wskazuje na tę więź: „Po tym poznajemy, że Go znamy, iż wypełniamy Jego przykazania. Kto mówi: «Znam Go», a przykazań Jego nie zachowuje, ten jest kłamcą i nie ma w nim prawdy" (1 J 2,3-4). Podobnie Psalmista, zwracając się do Boga: „Naucz mnie poznania, bo uwierzyłem przykazaniom twoim"* (Ps 118,66); „Twoje przykazania dały mi mądrość" (tamże, 104). Ojcowie także szczególnie podkreślają ten związek. Święty Makary Wielki pisze, że jeśli nie znamy Boga, innymi słowy, jeśli nie doświadczamy energii łaski, to wyłącznie z powodu naszych niedostatków, albowiem „mówi On, że się objawia tym, którzy (...) przestrzegają Jego przykazań" (por. J 14,13). Święty Izaak Syryjczyk pisze: „Dzięki przestrzeganiu przykazań umysł otrzymuje łaskę mistycznej kontemplacji i objawienia poznania Ducha"; „jeśli pragniesz kontemplować tajemnice, wykorzystaj w sobie przykazania". Jest to myśl przewodnia nauki świętego Symeona Nowego Teologa: Pan - pisze on - błogosławi „tych, którzy dzięki uprzedniemu wypełnianiu przykazań zasłużyli, by widzieć i kontemplowali w sobie oświecające i iskrzące światło Ducha"; „dzięki przykazaniom zostają nam otwarte drzwi poznania"; „kto został wzniesiony na szczyt kontemplacji dzięki spełnianiu przykazań, ten widzi Boga we własnej osobie"; „nie można dojść do kontemplowania Go inaczej, jak dzięki dokładnemu przestrzeganiu Jego przykazań, to znaczy, jeśli ich praktykowanie nie jest splamione żadnym rodzajem sfałszowania przez niedbalstwo i pogardę, ale jest przestrzegane i stosowane z gorliwym staraniem. W konsekwencji «wszyscy, którzy będą przestrzegać tej zasady, niedalecy będą od królestwa Bożego» (Mk 12,34). Proporcjonalnie do ich gorliwości i ich praktyki (...), wcześniej czy później, więcej lub mniej, otrzymają oni zapłatę widzenia Boga i staną się uczestnikami boskiej natury; będą bogami przez usynowienie i synami Boga w Jezusie Chrystusie"; „tam, gdzie są dokładnie przestrzegane przykazania, tam też będzie objawienie Zbawiciela". Święty Grzegorz Palamas podobnie nie przestaje powtarzać: „Prawdziwe poznanie, zjednoczenie i upodobnienie do Boga uzyskuje się tylko dzięki przestrzeganiu przykazań"; „zgodnie z obietnicą Boga, tylko wypełnianie przykazań daje przyjście, zamieszkanie i pojawienie się Boga"; „wierzmy w Tego, kto był w duchowej łączności z naszą naturą i obdarzył ją chwałą Swojej natury w Nim, i szukajmy, jak sieją zdobywa i jak sieją widzi. Jak? Poprzez przestrzeganie boskich przykazań"; „myślimy, że przykazania Boże dają poznanie, ale nie tylko poznanie, lecz także przebóstwienie".

Za: Jean Claude Larchet, Terapia chorób duchowych. Wstęp do tradycji ascetycznej Kościoła prawosławnego, przekład: mniszka Nikołaja (Aleksiejuk), konsultacja teologiczna: ks. dr Henryk Paprocki ks. dr Andrzej Kuźma, Wydawnictwo „Bratczyk" Hajnówka 2013