Przyjaźń i Dhamma

Sutty o roli przyjaźni w życiu. Pierwsza z nich pokazuje, że choć pragnienie bycia lepszym niż inni, ma pewne egoistyczne zabarwienie, nie mniej, odpowiednio ukierunkowane, przynosi korzyść. A druga rzecz wynikająca z tej Sutty: Staramy się naśladować tego kogo szanujemy i cenimy. Zatem bardzo ważne jest, kogo wybierzemy sobie na przyjaciela. Od tego może zależeć nie tylko nasze życie, ale nawet realizacja Nieśmiertelności.

 

AN V, 180 Gavesi

Przy pewnej okazji Zrealizowany wędrował na trasie wśród Kosalan, razem z dużym zgromadzeniem mnichów. Wtedy, podczas wędrowania drogą, Zrealizowany zobaczył w pewnym miejscu duży gaj drzew sala. Opuścił drogę, wszedł do gaju i w pewnym miejscu się uśmiechnął. Wtedy wydało się czcigodnemu Anandzie: „Dlaczego Zrealizowany się uśmiechnął? Tathagatowie nie uśmiechają się bez powodu”. Wtedy czcigodny Ananda powiedział do Zrealizowanego: „Dlaczego, czcigodny panie, Zrealizowany się uśmiechnął? Tathagatowie nie uśmiechają się bez powodu”.

„W przeszłości, Anando, w tym miejscu było bogate, dobrze prosperujące, gęsto zaludnione miasto, przepełnione ludźmi. Zrealizowany, Arahat, Doskonale Przebudzony Kassapa żył w zależności od tego miasta. Zrealizowany Kasssapa miał świeckiego wyznawcę o imieniu Gavesi, który nie wypełniał zasad moralnych. I Gavesi nauczał i kierował grupą pięciuset świeckich wyznawców, którzy nie wypełniali zasad moralnych.

Wtedy, Anando, wydało się Gavesiemu: 'Jestem benefaktorem, liderem i przewodnikiem tych pięciuset świeckich wyznawców, a jednak ani ja ani tych pięciuset świeckich wyznawców nie wypełnia zasad moralnych. W taki sposób jesteśmy na tym samym poziomie, i nie jestem w najmniejszym stopniu lepszy. Przewyższę ich'.

Wtedy Gavesi podszedł do tych pięciuset świeckich wyznawców, i powiedział im: 'Od dziś, powinniście uważać mnie za wypełniającego zasady moralne'. Wtedy wydało się tym pięciuset świeckim wyznawcom: 'Mistrz Gavesi jest naszym benefaktorem, liderem i przewodnikiem. Obecnie mistrz Gavesi będzie wypełniał zasady moralne. Dlaczego my nie mielibyśmy zrobić tak samo?'

Wtedy tych pięciuset świeckich wyznawców podeszło do Gavesiego i powiedziało mu: 'Od dziś niech mistrz Gavesi uważa nas za wypełniających zasady moralne'.

Wtedy, Anando, wydało się Gavesiemu: 'Jestem benefaktorem, liderem i przewodnikiem tych pięciuset świeckich wyznawców. Wypełniam zasady moralne i tych pięciuset świeckich wyznawców to robi. W taki sposób jesteśmy na tym samym poziomie, i nie jestem w najmniejszym stopniu lepszy. Przewyższę ich'.

Wtedy Gavesi podszedł do tych pięciuset świeckich wyznawców, i powiedział im: 'Od dziś, powinniście uważać mnie za celibatariusza, żyjącego poza, powstrzymującego się od stosunku seksualnego, praktyki zwykłego człowieka'. Wtedy wydało się tym pięciuset świeckim wyznawcom: 'Mistrz Gavesi jest naszym benefaktorem, liderem i przewodnikiem. Obecnie mistrz Gavesi będzie celibatariuszem, żyjącym poza, powstrzymującym się od stosunku seksualnego, praktyki zwykłego człowieka. Dlaczego my nie mielibyśmy zrobić tak samo?'

Wtedy tych pięciuset świeckich wyznawców podeszło do Gavesiego i powiedziało mu: 'Od dziś niech mistrz Gavesi uważa nas za celibatariuszy, żyjących poza, powstrzymujących się od stosunku seksualnego, praktyki zwykłego człowieka'.

Wtedy, Anando, wydało się Gavesiemu: 'Jestem benefaktorem, liderem i przewodnikiem tych pięciuset świeckich wyznawców. Wypełniam zasady moralne i tych pięciuset świeckich wyznawców to robi. Jestem celibatariuszem, żyjącym poza, powstrzymującym się od stosunku seksualnego, praktyki zwykłego człowieka, i tak samo tych pięciuset świeckich wyznawców. W taki sposób jesteśmy na tym samym poziomie, i nie jestem w najmniejszym stopniu lepszy. Przewyższę ich'.

Wtedy Gavesi podszedł do tych pięciuset świeckich wyznawców, i powiedział im: 'Od dziś, powinniście uważać mnie za jedzącego raz dziennie, powstrzymującego się od nocnego posiłku, unikającego jedzenia poza odpowiednim czasem'. Wtedy wydało się tym pięciuset świeckim wyznawcom: 'Mistrz Gavesi jest naszym benefaktorem, liderem i przewodnikiem. Obecnie mistrz Gavesi będzie jedzącym raz dziennie, powstrzymującym się od nocnego posiłku, unikającym jedzenia poza odpowiednim czasem'. Dlaczego my nie mielibyśmy zrobić tak samo?'

Wtedy tych pięciuset świeckich wyznawców podeszło do Gavesiego i powiedziało mu: 'Od dziś niech mistrz Gavesi uważa jedzących raz dziennie, powstrzymujących się od nocnego posiłku, unikających jedzenia poza odpowiednim czasem'.

Wtedy, Anando, wydało się Gavesiemu: 'Jestem benefaktorem, liderem i przewodnikiem tych pięciuset świeckich wyznawców. Wypełniam zasady moralne i tych pięciuset świeckich wyznawców to robi. Jestem celibatariuszem, żyjącym poza, powstrzymującym się od stosunku seksualnego, praktyki zwykłego człowieka, i tak samo tych pięciuset świeckich wyznawców. Jem raz dziennie, powstrzymując się od nocnego posiłku, unikając jedzenia poza odpowiednim czasem, i to samo robi tych pięciuset świeckich wyznawców. W taki sposób jesteśmy na tym samym poziomie, i nie jestem w najmniejszym stopniu lepszy. Przewyższę ich'.

Wtedy Gavesi podszedł do Zrealizowanego, Arahata, Doskonale Przebudzonego Kassapy, i powiedział mu: 'Czcigodny panie, czy mogę odejść w bezdomność i uzyskać pełną ordynację pod wodzą Zrealizowanego?' Świecki wyznawca Gavesi odszedł w bezdomność i uzyskał pełną ordynację pod wodzą Zrealizowanego, Arahata, Doskonale Przebudzonego Kassapy. Wkrótce po jego pełnej ordynacji, przebywając samotnie, oderwany, uważny, gorliwy i zdecydowany, mnich Gavesi zrealizował sam dla siebie z bezpośrednią wiedzą ten nieprzewyższony cel świętego życia, dla którego szlachetnie urodzeni słusznie odchodzą z domowego życia w bezdomność, i wkroczywszy weń, trwał w nim. Wiedział bezpośrednio: 'Narodziny wyczerpane, święte życie przeżyte, co trzeba było wykonać, zostało wykonane, nigdy więcej powrotu do żadnego stanu istnienia'. I czcigodny Gavesi stał się jednym z arahatów.

Wtedy, Anando, wydało się tym pięciuset świeckim wyznawcom: 'Mistrz Gavesi jest naszym benefaktorem, liderem i przewodnikiem. Obecnie mistrz Gavesi zgoliwszy swoje włosy i brodę, i założywszy żółtą szatę, odszedł z domowego życia w bezdomność. Dlaczego my nie mielibyśmy zrobić tak samo?'

Wtedy tych pięciuset świeckich wyznawców podeszło do Zrealizowanego, Arahata, Doskonale Przebudzonego Kassapy, i powiedziało mu: 'Czcigodny panie, czy możemy odejść w bezdomność i uzyskać pełną ordynację pod wodzą Zrealizowanego?' Wtedy ci świeccy wyznawcy odeszli w bezdomność i uzyskali pełną ordynację pod wodzą Zrealizowanego, Arahata, Doskonale Przebudzonego Kassapy.

Wtedy wydało się mnichowi Gavesiemu: 'Osiągam na życzenie, bez problemu czy kłopotu nieprzewyższoną błogość wyzwolenia. Ach, żeby tak tych pięciuset mnichów mogło osiągać na życzenie, bez problemu czy kłopotu nieprzewyższoną błogość wyzwolenia!' Wtedy Anando, przebywając każdy samotnie, oderwani, uważni, gorliwi i zdecydowani, ci mnisi, zrealizowani sami dla siebie z bezpośrednią wiedzą ten nieprzewyższony cel świętego życia, dla którego szlachetnie urodzeni słusznie odchodzą z domowego życia w bezdomność, i wkroczywszy weń, trwali w nim. Wiedzieli bezpośrednio: 'Narodziny wyczerpane, święte życie przeżyte, co trzeba było wykonać, zostało wykonane, nigdy więcej powrotu do żadnego stanu istnienia'.

W taki sposób, Anando, tych pięciuset mnichów wiedzionych przez Gavesiego, wysilając się w coraz to wyższe i bardziej doskonale sposoby, zrealizowało nieprzewyższoną błogość wyzwolenia. Zatem, Anando, powinniście się trenować tak: ' Wysilając się w coraz to wyższe i bardziej doskonale sposoby, zrealizujemy nieprzewyższoną błogość wyzwolenia'. W taki sposób, Anando, powinniście się trenować”.

AN IV, 31

Mnisi, są te cztery koła. Kiedy te cztery koła się obracają, ci bogowie i ludzie, którzy je posiadają wkrótce osiągną wielkość i znaczne bogactwa. Jakie cztery? Mieszkanie w odpowiedniej okolicy, poleganie na dobrych ludziach, właściwe zdecydowanie, i zasługi poczynione w przeszłości. Takie są te cztery koła. Kiedy te cztery koła się obracają, ci bogowie i ludzie, którzy je posiadają wkrótce osiągną wielkość i znaczne bogactwa.

Kiedy osoba mieszka w odpowiedniej okolicy

i zawiera przyjaźń ze szlachetnymi,

kiedy wybrała właściwe zdecydowanie,

u wykonała czyny zasługi w przeszłości,

ziarno, bogactwo, sława, i reputacja,

pojawią się jej wraz ze szczęściem.

AN III, 135

Mnisi, powinno się stowarzyszać z przyjacielem, który posiada trzy czynniki. Jakie trzy? Daje to co trudno dać. Robi to co trudne do zrobienia. Cierpliwie znosi to co trudno znieść. Powinno się stowarzyszać z przyjacielem, który posiada te trzy czynniki.

AN III, 24

Mnisi, te trzy osoby są pomocne drugiej osobie. Jakie trzy?

Osoba dzięki której druga osoba udaje się po schronienie do Buddy, Dhammy, i Zgromadzenia. Ta osoba jest pomocna drugiej osobie.

I znów, dzięki której drugi dochodzi do zrozumienia, takim jakim to rzeczywiście jest: „To jest cierpienie” i „To jest powstanie cierpienia” i ”To jest wstrzymanie cierpienia” i „To jest droga prowadząca do wstrzymania cierpienia”. Ta osoba jest pomocna drugiej osobie.

I znów, dzięki której drugi z wyczerpaniem skaz, realizuje sam dla siebie z bezpośrednią wiedzą, tutaj i teraz, wyzwolenie umysłu wolne od skaz, wyzwolenie przez zrozumienie i wkroczywszy w nie, trwa w nim. Ta osoba jest pomocna drugiej osobie. Takie są te trzy osoby, które są pomocne drugiej osobie.

Powiadam, mnisi, że nie ma nikogo bardziej pomocnego drugiej osobie, niż te trzy osoby. Powiadam również, że nie jest łatwo spłacić te trzy osoby oddając im cześć, wstając na ich widok, oddając im honory, przez właściwe prowadzenie się, i ofiarowanie im szat, jedzenia, miejsc pobytu i lekarstw dla chorych.

***

"Mam zaufanie do mistrza Gotamy tak: 'Mistrz Gotama potrafi nauczyć mnie Dhammy w ten sposób, że dojdę do poznania zdrowia i do zobaczenia wygaszenia'". "Zatem Magandiya, odwiedzaj prawdziwych ludzi. Kiedy odwiedzasz prawdziwych ludzi, słyszysz prawdziwą Dhammę. Kiedy słyszysz prawdziwą Dhammę zastosujesz w praktyce te rzeczy co zgodne z Prawdziwą Dhammą i poznasz dla siebie i zobaczysz dla siebie samego tak: 'To są schorzenia, nowotwory, drzazgi; schorzenia, nowotwory i drzazgi znikają tutaj bez pozostałości, ze wstrzymaniem mojego utrzymywania, wstrzymanie istnienia, ze wstrzymaniem istnienia, wstrzymanie narodzin, ze wstrzymaniem narodzin, starość i śmierć zostają wstrzymane, jak również żal, płacz, ból, smutek i rozpacz, oto jak zostaje wstrzymana ta cała masa cierpienia'". M 75

AN VI, 67 Przyjaciele

Mnisi, kiedy mnich ma złych przyjaciół, złych towarzyszy, złych kolegów, kiedy podąża za nimi, udaje się do nich, przebywa z nimi i bierze z nich przykład, nie jest możliwe by spełnił obowiązek odpowiedniego prowadzenia się. Nie jest możliwe by spełnił obowiązek tego w treningu. Bez spełnienia obowiązku tego w treningu, nie jest możliwe by wypełnił moralne zachowanie. Bez wypełnienia moralnego zachowania, nie jest możliwe by porzucił zmysłowe pożądanie, pożądanie materialnej formy, i pożądanie niematerialnego.

Mnisi, kiedy mnich ma dobrych przyjaciół, dobrych towarzyszy, dobrych kolegów, kiedy podąża za nimi, udaje się do nich, przebywa z nimi i bierze z nich przykład, jest możliwe by spełnił obowiązek odpowiedniego prowadzenia się. Jest możliwe by spełnił obowiązek tego w treningu. Wraz ze spełnieniem obowiązku tego w treningu, jest możliwe by wypełnił moralne zachowanie. Wraz z wypełnieniem moralnego zachowania, jest możliwe by porzucił zmysłowe pożądanie, pożądanie materialnej formy, i pożądanie niematerialnego.

Podobieństwo elementów

To zostało powiedziane przez Zrealizowanego, powiedziane przez Arahata, i tak usłyszałam: „Mnisi, to zgodnie z podobieństwem elementów, stworzenia stowarzyszają się ze sobą i jednoczą. Stworzenia o niskich dyspozycjach stowarzyszają się i jednoczą ze stworzeniami o niskich dyspozycjach. Stworzenia o dobrych dyspozycjach stowarzyszają się i jednoczą ze stworzeniami o dobrych dyspozycjach. Tak było w przeszłości, będzie tak w przyszłości i jest tak teraz”. To jest znaczenie tego co powiedział Zrealizowany. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane:

Pragnienie zrodzone ze stowarzyszenia
Jest odcięte przez nie-stowarzyszanie się.
Jak ktoś na drewnianej desce
Pogrążyłby się w wielkim oceanie,
Tak też ten o moralnym życiu
Pogrąża się stowarzyszając się z próżniakiem.

Zatem unikaj próżniaka
Tego co czyni mały wysiłek.
Żyj z tymi co trwają w odosobnieniu,
Szlachetni zdecydowani i medytujący.
Którzy są zawsze pracowici i mądrzy.

Aspirując do szczęścia

To zostało powiedziane przez Zrealizowanego, powiedziane przez Arahata, i tak usłyszałam: „Mnisi, aspirując do tych trzech rodzajów szczęścia, mądra osoba powinna chronić moralne zachowanie. Jakich trzech? Aspirując: 'Niech spotka mnie pochwała', mądra osoba powinna chronić moralne zachowanie. Aspirując: 'Niech będę bogata', mądra osoba powinna chronić moralne zachowanie. Aspirując: 'Po rozpadzie ciała, po śmierci, niech odrodzę się w dobrej destynacji, w niebiańskim świecie', mądra osoba powinna chronić moralne zachowanie. Takie są te trzy rodzaje szczęścia, aspirując do nich mądra osoba powinna chronić moralne zachowanie". To jest znaczenie tego co powiedział Zrealizowany. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane:

Aspirując do trzech rodzajów szczęścia
Mądra osoba powinna chronić moralność:
Pochwała, pozyskanie własności,
Cieszenie się później niebem.

Jeżeli nie czyniący zła
Stowarzysza się ze złoczyńcą,
Jest podejrzewany o zło
I jego zła reputacja rośnie.

Z kimkolwiek się przyjaźni,
Z kimkolwiek stowarzysza
Staje się o podobnych cechach,
Staje się jak jego towarzysz.

Podążający za i przewodnik,
Ten co kontaktuje i kontaktowany,
Są jak strzała pokryta trucizną
Co zabrudza swój kołczan.
Obawiając się zabrudzenia mądra osoba
Nie powinna mieć złych przyjaciół.

Człowiek który wiąże zgniłą rybę
Źdźbłami pewnego rodzaju trawy kusa
Sprawia, ze trawa śmierdzi zgnilizną;
I tak jest z tymi co podążają za głupcami.

Człowiek który opakowuje puder tagara
W obszerny liść z drzewa
Sprawia, że liść ten pachnie;
I tak jest z tymi co podążają za mędrcami.

Zatem tak jak liściasty pojemnik,
Rozumiejąc rezultat dla siebie,
Za niemoralnym nie powinno się postępować,
Mądra osoba powinna postępować za moralnym.
Niemoralny prowadzi ją do piekła,
Cnotliwy pomaga osiągnąć niebo.

Itivuttaka 4. 76

Dobry przyjaciel

To zostało powiedziane przez Zrealizowanego, powiedziane przez Arahata, i tak usłyszałam: „Mnisi, odnośnie zewnętrznych czynników, nie widzę żadnego innego czynnika tak pomocnego jak dobra przyjaźń u mnicha który jest w treningu, który nie osiągnął doskonałości lecz żyje aspirując do najwyższego bezpieczeństwa od więzów. Mnisi, mnich który ma dobrego przyjaciela, porzuca to co niekorzystne i utrzymuje przy istnieniu to co korzystne”. To jest znaczenie tego co powiedział Zrealizowany. To w odniesieniu do tego zostało powiedziane:

Kiedy mnich ma dobrych przyjaciół
I jest pełen szacunku i poszanowania,
Czyniąc to co radzą mu przyjaciele,
Jasno pojmujący i uważny,
To może on stopniowo osiągnąć
Zniszczenie wszystkich pęt.

Itivuttaka 1. 17