Kontemplacja Par - Dvayatanupassana Sutta

Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany przebywał w Savatthi we Wschodnim Parku w pałacu Migaramity. Przy tej okazji – podczas uposatha piętnastego, przy pełni księżyca – Zrealizowany siedział na dworze, otoczony Zgromadzeniem mnichów. Wtedy, zmierzywszy wzrokiem całkowicie milczące Zgromadzenie mnichów, odezwał się do nich w ten sposób:

„Mnisi, jeżeli inni spytają was, 'Jaki jest cel waszego słuchania tych nauk, co korzystne, szlachetne, wyzwalające, prowadzące do przebudzenia?', powinniście odpowiedzieć im tak: 'Celem jest odpowiednia wiedza o rzeczach ułożonych parami'. A co można nazwać parą?

'To cierpienie, to powstanie cierpienia' – to jedna kontemplacja. 'To wstrzymanie cierpienia, to droga prowadząca do wstrzymania cierpienia' – to druga kontemplacja. Kiedy mnich trwa w ten sposób, właściwie kontemplując parę – uważny, gorliwy i roztropny – jeden z dwóch owoców może być u niego oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz, albo z obecnością pozostałości, stan nie-powracającego”.

Oto co powiedział Zrealizowany. To powiedziawszy, Pomyślny, Nauczyciel, dalej powiedział:

„Ci, którzy nie rozumieją cierpienia

ani powstania cierpienia;

którzy nie wiedzą, gdzie cierpienie

znika całkowicie bez pozostałości;

i którzy nie znają ścieżki

wiodącej do uśmierzenia cierpienia:

są pozbawieni wyzwolenia umysłu

jak i wyzwolenia przez mądrość.

Niezdolni do zakończenia,

kontynuują narodziny i starość.

Ale ci, którzy rozumieją cierpienie

i powstanie cierpienia;

wiedzący gdzie cierpienie

znika całkowicie bez pozostałości;

i którzy rozumieją ścieżkę

prowadzącą do uśmierzenia cierpienia:

Oni to posiadają wyzwolenie umysłu

jak i wyzwolenie przez mądrość.

Zdolni do zakończenia

nie kontynuują już więcej narodzin i starości.

Mnisi, jeżeli są tacy co spytają, 'Czy może być właściwa kontemplacja par w jakiś inny sposób?' powinniście odpowiedzieć: 'Może' A w jaki sposób? 'W jakikolwiek sposób powstaje cierpienie, wszystko to jest warunkowane przez pozyskiwanie' – to jedna kontemplacja. 'Z całkowitym zanikiem i wstrzymaniem pozyskiwania, nie ma powstania cierpienia' – to druga kontemplacja. Kiedy mnich trwa w ten sposób, właściwie kontemplując parę – uważny, gorliwy i roztropny – jeden z dwóch owoców może być u niego oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz, albo z obecnością pozostałości, stan nie-powracającego”.

Oto co powiedział Zrealizowany. To powiedziawszy, Pomyślny, Nauczyciel, dalej powiedział:

„Cierpienia w ich rozlicznych formach w świecie

powstają w oparciu o pozyskiwanie.

Nie wiedzący głupiec, który kreuje pozyskiwanie

wciąż ponownie styka się z cierpieniem.

Zatem rozumiejąc, nie powinno się kreować pozyskiwania,

kontemplując je jako genezę powstania cierpienia.

Mnisi, jeżeli są tacy co spytają, 'Czy może być właściwa kontemplacja par w jakiś inny sposób?' powinniście odpowiedzieć: 'Może'. A w jaki sposób? 'W jakikolwiek sposób powstaje cierpienie, wszystko to jest warunkowane przez ignorancję' – to jedna kontemplacja. 'Z całkowitym zanikiem i wstrzymaniem ignorancji, nie ma powstania cierpienia' – to druga kontemplacja. Kiedy mnich trwa w ten sposób, właściwie kontemplując parę – uważny, gorliwy i roztropny – jeden z dwóch owoców może być u niego oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz, albo z obecnością pozostałości, stan nie-powracającego”.

Oto co powiedział Zrealizowany. To powiedziawszy, Pomyślny, Nauczyciel, dalej powiedział:

„Ci którzy podróżują wciąż i wciąż

w kolisku narodzin i śmierci,

z ich zaistnieniem tak, stają się odmiennie:

ta podróż jest z uwagi na ignorancję.

To z powodu ignorancji, tego wielkiego złudzenia

wędruje się tak długo.

Ale te stworzenia, które zdobyły jasną wiedzę

nie dochodzą do odnowienia istnienia.

Mnisi, jeżeli są tacy co spytają, 'Czy może być właściwa kontemplacja par w jakiś inny sposób?' powinniście odpowiedzieć: 'Może' A w jaki sposób? 'W jakikolwiek sposób powstaje cierpienie, wszystko to jest warunkowane przez determinacje' – to jedna kontemplacja. 'Z całkowitym zanikiem i wstrzymaniem determinacji, nie ma powstania cierpienia' – to druga kontemplacja. Kiedy mnich trwa w ten sposób, właściwie kontemplując parę – uważny, gorliwy i roztropny – jeden z dwóch owoców może być u niego oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz, albo z obecnością pozostałości, stan nie-powracającego”.

Oto co powiedział Zrealizowany. To powiedziawszy, Pomyślny, Nauczyciel, dalej powiedział:

„Jakkolwiek cierpienie powstaje

Wszystko to jest warunkowane przez determinacje.

Ze wstrzymaniem determinacji

nie ma powstania cierpienia.

Kiedy widzi się to niebezpieczeństwo

'Cierpienie jest warunkowane przez determinacje',

przez uspokojenie wszelkich determinacji,

przez zatrzymanie percepcji,

pojawia się zniszczenie cierpienia,

gdy widzi się to jakim rzeczywiście to jest.

Widząc właściwie, mistrzowie wiedzy,

mądrzy, poznawszy to odpowiednio,

przezwyciężywszy okowy Mary

nie powracają do odnowy istnienia.

Mnisi, jeżeli są tacy co spytają, 'Czy może być właściwa kontemplacja par w jakiś inny sposób?' powinniście odpowiedzieć: 'Może' A w jaki sposób? 'W jakikolwiek sposób powstaje cierpienie, wszystko to jest warunkowane przez świadomość' – to jedna kontemplacja. 'Z całkowitym zanikiem i wstrzymaniem świadomości, nie ma powstania cierpienia' – to druga kontemplacja. Kiedy mnich trwa w ten sposób, właściwie kontemplując parę – uważny, gorliwy i roztropny – jeden z dwóch owoców może być u niego oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz, albo z obecnością pozostałości, stan nie-powracającego”.

Oto co powiedział Zrealizowany. To powiedziawszy, Pomyślny, Nauczyciel, dalej powiedział:

„Jakkolwiek cierpienie powstaje

Wszystko to jest warunkowane przez świadomość.

Ze wstrzymaniem świadomości

nie ma powstania cierpienia.

Kiedy widzi to niebezpieczeństwo

'Cierpienie jest warunkowane przez świadomość',

przez uspokojenie świadomości, mnich

wolny od głodu, zrealizuje wygaszenie.

Mnisi, jeżeli są tacy co spytają, 'Czy może być właściwa kontemplacja par w jakiś inny sposób?' powinniście odpowiedzieć: 'Może' A w jaki sposób? 'W jakikolwiek sposób powstaje cierpienie, wszystko to jest warunkowane przez kontakt' – to jedna kontemplacja. 'Z całkowitym zanikiem i wstrzymaniem kontaktu, nie ma powstania cierpienia' – to druga kontemplacja. Kiedy mnich trwa w ten sposób, właściwie kontemplując parę – uważny, gorliwy i roztropny – jeden z dwóch owoców może być u niego oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz, albo z obecnością pozostałości, stan nie-powracającego”.

Oto co powiedział Zrealizowany. To powiedziawszy, Pomyślny, Nauczyciel, dalej powiedział:

„Ci narażeni na kontakt,

płyną wraz z nurtem istnienia,

wkroczywszy na zwyrodniałą ścieżkę:

zniszczenie pęt jest z dala od nich.

Ale ci, którzy w pełni zrozumieli kontakt,

którzy poznawszy go, cieszą się spokojem,

przez przebicie się przez kontakt,

wolni od głodu, są w pełni wygaszeni.

Mnisi, jeżeli są tacy co spytają, 'Czy może być właściwa kontemplacja par w jakiś inny sposób?' powinniście odpowiedzieć: 'Może' A w jaki sposób? 'W jakikolwiek sposób powstaje cierpienie, wszystko to jest warunkowane przez uczucie' – to jedna kontemplacja. 'Z całkowitym zanikiem i wstrzymaniem uczucia, nie ma powstania cierpienia' – to druga kontemplacja. Kiedy mnich trwa w ten sposób, właściwie kontemplując parę – uważny, gorliwy i roztropny – jeden z dwóch owoców może być u niego oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz, albo z obecnością pozostałości, stan nie-powracającego”.

Oto co powiedział Zrealizowany. To powiedziawszy, Pomyślny, Nauczyciel, dalej powiedział:

„Cokolwiek jest przyjemnie czy bolesne, czy

ani-przyjemnie-ani-bolesne

cokolwiek jest odczuwane

wewnętrznie i zewnętrznie,

poznawszy: 'to jest cierpienie,

o fałszywej naturze, dezintegrujące',

z ponawiającym się dotykiem

widząc tego zanik, rozumie to odpowiednio.

Przez zniszczenie uczuć, mnich

wolny od głodu, jest w pełni wygaszony.

Mnisi, jeżeli są tacy co spytają, 'Czy może być właściwa kontemplacja par w jakiś inny sposób?' powinniście odpowiedzieć: 'Może' A w jaki sposób? 'W jakikolwiek sposób powstaje cierpienie, wszystko to jest warunkowane przez pragnienie' – to jedna kontemplacja. 'Z całkowitym zanikiem i wstrzymaniem pragnienia, nie ma powstania cierpienia' – to druga kontemplacja. Kiedy mnich trwa w ten sposób, właściwie kontemplując parę – uważny, gorliwy i roztropny – jeden z dwóch owoców może być u niego oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz, albo z obecnością pozostałości, stan nie-powracającego”.

Oto co powiedział Zrealizowany. To powiedziawszy, Pomyślny, Nauczyciel, dalej powiedział:

„Z pragnieniem jako partnerem, jednostka

wędrując na tej długiej trasie,

nie przekroczyła samsary,

z zaistnieniem w ten sposób, stając się odmienną.

Poznawszy to niebezpieczeństwo,

'Pragnienie jest powstaniem cierpienia',

mnich powinien wędrować uważnie,

wolny od pragnienia, bez chwytania.

Mnisi, jeżeli są tacy co spytają, 'Czy może być właściwa kontemplacja par w jakiś inny sposób?' powinniście odpowiedzieć: 'Może' A w jaki sposób? 'W jakikolwiek sposób powstaje cierpienie, wszystko to jest warunkowane przez utrzymywanie' – to jedna kontemplacja. 'Z całkowitym zanikiem i wstrzymaniem utrzymywania nie ma powstania cierpienia' – to druga kontemplacja. Kiedy mnich trwa w ten sposób, właściwie kontemplując parę – uważny, gorliwy i roztropny – jeden z dwóch owoców może być u niego oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz, albo z obecnością pozostałości, stan nie-powracającego”.

Oto co powiedział Zrealizowany. To powiedziawszy, Pomyślny, Nauczyciel, dalej powiedział:

„Istnienie jest warunkowane przez utrzymywanie:

istniejące stworzenie styka się z cierpieniem.

Temu kto urodzony, przeznaczona jest śmierć;

to jest powstanie cierpienia.

Zatem, odpowiednio zrozumiawszy,

poznawszy bezpośrednio zniszczenie narodzin,

przez zniszczenie utrzymywania, mądry

nie powraca do odnowy istnienia.

Mnisi, jeżeli są tacy co spytają, 'Czy może być właściwa kontemplacja par w jakiś inny sposób?' powinniście odpowiedzieć: 'Może' A w jaki sposób? 'W jakikolwiek sposób powstaje cierpienie, wszystko to jest warunkowane przez zachęcanie' – to jedna kontemplacja. Z całkowitym zanikiem i wstrzymaniem zachęcania, nie ma powstania cierpienia' – to druga kontemplacja. Kiedy mnich trwa w ten sposób, właściwie kontemplując parę – uważny, gorliwy i roztropny – jeden z dwóch owoców może być u niego oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz, albo z obecnością pozostałości, stan nie-powracającego”.

Oto co powiedział Zrealizowany. To powiedziawszy, Pomyślny, Nauczyciel, dalej powiedział:

„Jakkolwiek cierpienie powstaje

Wszystko to jest warunkowane przez zachęcanie.

Ze wstrzymaniem zachęcania,

nie ma powstania cierpienia.

Poznawszy to niebezpieczeństwo,

'Cierpienie jest warunkowane przez zachęcanie'

Uwolniwszy się od wszelkiego zachęcania

Jest się wyzwolonym przez nie-zachęcanie.

Mnich ze spokojnym umysłem,

co odciął pragnienie istnienia,

zakończył wędrowanie w kolisku narodzin;

nie ma dla niego odnowy istnienia.

Mnisi, jeżeli są tacy co spytają, 'Czy może być właściwa kontemplacja par w jakiś inny sposób?' powinniście odpowiedzieć: 'Może' A w jaki sposób? 'W jakikolwiek sposób powstaje cierpienie, wszystko to jest warunkowane przez pokarm' – to jedna kontemplacja. 'Z całkowitym zanikiem i wstrzymaniem pokarmu, nie ma powstania cierpienia' – to druga kontemplacja. Kiedy mnich trwa w ten sposób, właściwie kontemplując parę – uważny, gorliwy i roztropny – jeden z dwóch owoców może być u niego oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz, albo z obecnością pozostałości, stan nie-powracającego”.

Oto co powiedział Zrealizowany. To powiedziawszy, Pomyślny, Nauczyciel, dalej powiedział:

„Jakkolwiek cierpienie powstaje

Wszystko to jest warunkowane przez pokarm.

Ze wstrzymaniem pokarmu,

nie ma powstania cierpienia.

Poznawszy to niebezpieczeństwo,

'Cierpienie jest warunkowane przez pokarm',

w pełni zrozumiawszy wszelki pokarm

nie jest się przywiązanym do żadnego pokarmu.

Odpowiednia zrozumiawszy stan zdrowia

przez całkowite zniszczenie skaz,

używając [rekwizytów] z refleksją, stały w Dhammie

mistrz wiedzy nie może być rozpoznany.

Mnisi, jeżeli są tacy co spytają, 'Czy może być właściwa kontemplacja par w jakiś inny sposób?' powinniście odpowiedzieć: 'Może' A w jaki sposób?' 'W jakikolwiek sposób powstaje cierpienie, wszystko to jest warunkowane przez agitację' – to jedna kontemplacja. 'Z całkowitym zanikiem i wstrzymaniem agitacji, nie ma powstania cierpienia' – to druga kontemplacja. Kiedy mnich trwa w ten sposób, właściwie kontemplując parę – uważny, gorliwy i roztropny – jeden z dwóch owoców może być u niego oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz, albo z obecnością pozostałości, stan nie-powracającego”.

Oto co powiedział Zrealizowany. To powiedziawszy, Pomyślny, Nauczyciel, dalej powiedział:

„Jakkolwiek cierpienie powstaje

Wszystko to jest warunkowane przez agitację.

Ze wstrzymaniem agitacji,

nie ma powstania cierpienia.

Poznawszy to niebezpieczeństwo,

'Cierpienie jest warunkowane przez agitację',

a zatem zaniechawszy impulsywności,

zatrzymawszy determinacje,

bez impulsywności, bez utrzymywania,

mnich powinien wędrować uważnie.

Mnisi, jeżeli są tacy co spytają, 'Czy może być właściwa kontemplacja par w jakiś inny sposób?' powinniście odpowiedzieć: 'Może' A w jaki sposób? 'W jakikolwiek sposób powstaje cierpienie, wszystko to jest warunkowane przez zależność' – to jedna kontemplacja. 'Z całkowitym zanikiem i wstrzymaniem zależności, nie ma powstania cierpienia' – to druga kontemplacja. Kiedy mnich trwa w ten sposób, właściwie kontemplując parę – uważny, gorliwy i roztropny – jeden z dwóch owoców może być u niego oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz, albo z obecnością pozostałości, stan nie-powracającego”.

Oto co powiedział Zrealizowany. To powiedziawszy, Pomyślny, Nauczyciel, dalej powiedział:

„Nie chwieje się, ten kto niezależny,

ale ten, kto zależny, z utrzymywaniem

nie wychodzi poza samsarę,

z zaistnieniem tak, staje się odmienny.

Poznawszy to niebezpieczeństwo

'Wielkie jest zagrożenie w byciu zależnym,

niezależny, bez utrzymywania,

mnich powinien wędrować uważnie.

Mnisi, jeżeli są tacy co spytają, 'Czy może być właściwa kontemplacja par w jakiś inny sposób?' powinniście odpowiedzieć: 'Może' A w jaki sposób? 'Stany niematerialne są spokojniejsze niż materialne – to jedna kontemplacja. 'Wstrzymanie jest spokojniejsze niż stany niematerialne' – to druga kontemplacja. Kiedy mnich trwa w ten sposób, właściwie kontemplując parę – uważny, gorliwy i roztropny – jeden z dwóch owoców może być u niego oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz, albo z obecnością pozostałości, stan nie-powracającego”.

Oto co powiedział Zrealizowany. To powiedziawszy, Pomyślny, Nauczyciel, dalej powiedział:

„Stworzenia ustanowione na materii

i te które trwają w niematerialnym,

nie zrozumiawszy wstrzymania,

powracają do odnowy istnienia.

Ale ci, którzy w pełni zrozumieli materialne,

bez ustanawiania się w niematerialnych stanach,

ci którzy są wyzwoleni we wstrzymaniu:

ci ludzie porzucili śmierć.

Mnisi, jeżeli są tacy co spytają, 'Czy może być właściwa kontemplacja par w jakiś inny sposób?' powinniście odpowiedzieć: 'Może' A w jaki sposób? W tym świecie, mnisi, z jego bogami, Marą i Brahmą, pośród tego pokolenia z jego pustelnikami i braminami, jego bogami i ludźmi, to co jest uważane jako 'To prawda', szlachetni zobaczyli to dobrze z właściwą wiedzą tak: 'To fałsz' – to jedna kontemplacja. W tym świecie, mnisi, z jego bogami, Marą i Brahmą, pośród tego pokolenia z jego pustelnikami i braminami, jego bogami i ludźmi, to co jest uważane jako 'To fałsz', szlachetni zobaczyli to dobrze z właściwą wiedzą tak: 'To prawda' – to druga kontemplacja. Kiedy mnich trwa w ten sposób, właściwie kontemplując parę – uważny, gorliwy i roztropny – jeden z dwóch owoców może być u niego oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz, albo z obecnością pozostałości, stan nie-powracającego”.

Oto co powiedział Zrealizowany. To powiedziawszy, Pomyślny, Nauczyciel, dalej powiedział:

Zobacz ten świat wraz z jego bogami

wyobrażający 'ja' w tym co nie-ja.

Ustanowieni na imieniu-i-materii

Myślą: 'To prawda'.

W jakikolwiek sposób sobie to wyobrażają,

staje się to odmiennym.

W rzeczy samej to fałsz,

gdyż nietrwałe posiada fałszywą naturę.

Wygaszenie jest o naturze wolnej od fałszu:

co szlachetni znają jako prawdę.

Przez przebicie się do prawdy

wolni od głodu, są w pełni wygaszeni.

Mnisi, jeżeli są tacy co spytają, 'Czy może być właściwa kontemplacja par w jakiś inny sposób?' powinniście odpowiedzieć: 'Może' A w jaki sposób? W tym świecie, mnisi, z jego bogami, Marą i Brahmą, pośród tego pokolenia z jego pustelnikami i braminami, jego bogami i ludźmi, to co jest uważane jako 'To szczęście', szlachetni zobaczyli to dobrze z właściwą wiedzą tak: 'To cierpienie' – to jedna kontemplacja. W tym świecie, mnisi, z jego bogami, Marą i Brahmą, pośród tego pokolenia z jego pustelnikami i braminami, jego bogami i ludźmi, to co jest uważane jako 'To cierpienie', szlachetni zobaczyli to dobrze z właściwą wiedzą tak: 'To szczęście'– to druga kontemplacja. Kiedy mnich trwa w ten sposób, właściwie kontemplując parę – uważny, gorliwy i roztropny – jeden z dwóch owoców może być u niego oczekiwany: albo finałowa wiedza tutaj i teraz, albo z obecnością pozostałości, stan nie-powracającego”.

Oto co powiedział Zrealizowany. To powiedziawszy, Pomyślny, Nauczyciel, dalej powiedział:

„Formy, dźwięki, zapachy, smaki
Obiekty dotyku i wszystkie obiekty umysłu
Upragnione, umiłowane, przyjemne
Tak długo jak mówi się, że są.

One to uważane są za szczęście
Przez świat z jego bogami
Ale gdy znikają
Uważane są za cierpienie.

Szlachetni zobaczyli jako szczęście
Wstrzymanie osobowości
Ten wgląd tych co jasno widzą
Stoi w sprzeczności z całym światem.

Co inni określają jako szczęście
O tym szlachetni mówią, że jest cierpieniem
Co inni określają jako cierpienie
O tym szlachetni wiedzą, że jest błogością.

Dojrzyj tą Dhammę trudną do zrozumienia
Tutaj głupcy tkwią w pomieszaniu
Dla tych z otępiałymi umysłami jest ona niezrozumiała
Pełną ciemnością dla tych co nie widzą.

Ale dla dobra jest ona wykładana
Jest światłem dla tych co wiedzą
Głupcy nieobeznani w Dhammie
Nie rozumieją tego gdy obecne.

Ta Dhamma nie jest łatwa do zrozumienia
Przez tych skażonych pożądaniem istnienia
Płynących z nurtem strumienia istnienia
Głęboko pogrążonych w królestwie Mary.

Kto jeszcze poza szlachetnymi
Zdolny jest zrozumieć ten stan?
Gdy jasno zobaczyli ten stan
Ci co bez skaz są w pełni wygaszeni.

Oto co powiedział Zrealizowany. Mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami Zrealizowanego. I podczas wypowiadania tej rozprawy, umysły sześćdziesięciu mnichów zostały wyzwolone ze skaz przez nie-utrzymywanie.