Theravada - pytania początkującego 12

PYTANIE: Czym jest osiągnięcie nibbany?

ODPOWIEDŹ: Sutty podają taką odpowiedź a może raczej podpowiedź:

„Tak jak płomień zdmuchnięty siłą wiatru,

Upasivo – rzekł Zrealizowany,

Odchodzi i nie stosuje się do niego żadna desygnacja,

Tak też Milczący Mędrzec, uwolniony od imienia-ciała

Odchodzi, i nie stosuje się do niego żadna desygnacja”

„Kiedy tak odszedł, czy już dłużej nie istnieje?

Lub czy trwa po wsze czasy?

Niech mędrzec mi to objaśni,

Ponieważ jest to dla niego zrozumiałe”.

„Nie ma miary na tego kto tak odszedł.,

Upasivo - rzekł Zrealizowany,

Nie ma w nim nic przez co mógłby być opisany.

Kiedy wszelkie idee zostały zniesione,

wszelkie drogi opisu zostały zniesione”. 

Sn 5: 7

PYTANIE: Gdybyś mógł trochę bardziej objaśnić, dlaczego nic nie da się powiedzieć o nibbanie?

ODPOWIEDŹ: Opisać możesz tylko to co się zamanifestowało w doświadczeniu, to jest stało się obiektem pięciu zmysłów albo przynajmniej obiektem mentalnym. Nibbana jednak nie jest tego typu obiektem. W terminach świadomości, każda świadomość jest świadomością czegoś, imienia-i-materii. I dopóki świadomość jest wspierana przez imię-i-materię, możesz do opisu tego doświadczenia używać języka. Ale nibbana jest właśnie oderwaniem świadomości od imienia-i-materii. Takiego czegoś możesz bezpośrednio doświadczyć, ale nie możesz już używać języka do opisu pozytywnego. Możesz najwyżej zastosować opis negatywny i powiedzieć, że nibbana jest końcem chciwości, nienawiści i złudzenia, albo, że jest wstrzymaniem istnienia.

By zrealizować to co niezmienne, musisz puścić wszystko to co nietrwałe i porzucić wszelką identyfikację z nietrwałym. Dopóki przywiązanie i identyfikacja są obecne, można coś o tobie powiedzieć. Gdy przywiązanie i samoidentyfikacja zostają wstrzymane, mowa, język przestają być użytecznym narzędziem opisu:

Gdzie jest osoba, możesz coś o tym powiedzieć, ale kiedy nie ma samoidentyfikacji z poszczególnym, co może być powiedziane? Nisargadatta Maharaj

Oczywiście nie należy błędnie pojmować nibbany w oparciu o zwykłą logikę, czcigodny Nanamoli mówi o dwóch demonach: Dwa demony: jeden który nalega na to, że to co wywnioskowane przez werbalne procesy musi korespondować z doświadczeniem, i drugi który nalega, że to co nie może być osiągnięte przez werbalne procesy nie może korespondować z doświadczeniem.