Moc Boga objawia się w miejscach spokojnych, pustynnych; w sy­tuacjach dalekich od zamieszania, rozmów i towarzystwa ludzi.

Walka z demonami (VI)

76. Jeśli chcesz być pokorny, uwolnij siebie samego od problemów światowych, podążaj za Jedynym z wiarą, nadzieją i miłością. Wtedy znajdziesz wynagrodzenie za świat, który porzuciłeś: Jedynego, Pana dwóch światów.

84. Ponieważ umysł medytuje o śmierci i poleceniach Bożych i zachowuje polecenia z lęku przed grzechami. Faktycznie grzechem jest to, że w nas jest cokolwiek, czego Bóg nam zabronił czynić. Dlatego jesteśmy uznani za winnych. Albowiem nad tymi sprawami, jakiegokolwiek byłyby rodzaju, należy czuwać z roztropnością.

86. Cnota to medytowanie o śmierci dla Boga. Taka cnota sprawia, że człowiek jest cierpliwy w uciskach, ze względu na bojaźń Boga. I jeżeli Pan karci nas z jakiegokolwiek powodu, uznajemy to za napomnienie dla poprawy i abyśmy my, robiąc w tej sytuacji dobry interes, mieli z tego pożytek. Okazujmy więc wdzięczność Temu, który w każdej rzeczy stara się o nasze dobro i pragnie naszego zbawienia. W ten sposób nie zaczniemy bezczelnie i cierpko gadać i nie będziemy krytykować zrządzeń Bożych i Bożego sposobu postępowania, tak jakby On niesłusznie przymuszał nas do poprawy.

89. Przez pięć bram człowiek dochodzi do mądrości Ducha i wszelkiego poznania spraw Bożych: medytacja nad Pismem; gorliwość w ćwiczeniu się w cnocie i w swojej praktyce; doświadczenie walk i zapał w wytrzymywaniu prób, które pojawiają się na drodze do cnoty; dar serdecznej troskliwości Boga, który podtrzymuje nas w próbach i umacnia do stawiania czoła niełatwym przeciwnościom. Te cztery bramy doprowadzają człowieka do poznania Boga poprzez to, co zewnętrzne.

90. Natomiast brama piąta pozwala nam osiągnąć lepsze poznanie bez pośrednictwa rzeczy zewnętrznych względem nas. Jest to dar ofiarowany nam przez łaskę Ducha Świętego, umieszczony wewnątrz naszego serca. Jest to proroctwo, władza wcześniejsza od wiedzy, odsłonięcie sekretów i objawień, których ani umysł nie jest w stanie pojąć, ani przeniknąć inteligencja.

91. Przed tym, kto z rozeznaniem kołacze do bramy Pisma, otwiera się brama cnoty. A ten, kto wchodzi przez bramę cnoty, zobaczy, jak przed nim otwiera się brama prób. Kto wchodzi przez bramę prób ze względu na cnotę, ten doświadczy troskliwości Boga i znajdzie się pośród aniołów. Kto wchodzi przez tę bramę, ten, dzięki pocieszeniom pośród udręk, które go trapią, będzie umocniony bliskością Ducha Świętego.

93. Bóg wspiera swoją pomocą praktyki wykonywane dla Niego. A więc dzięki utrapieniom pustelnik szybko znajdzie każde dobro i zostanie zrównany ze świętymi na drodze do nawrócenia. Ponieważ gdy łaska jest utrwalona w człowieku dzięki zażyłości i ufności w Bogu, wtedy Pan zaczyna zgadzać się, aby na tego człowieka przyszły próby, a on staje się zdolny stawić im czoła i jest w stanie odeprzeć ich gwałtowność.

95. Gdy łaska widzi, że myśli pełne pychy zaczynają miotać się w pustelniku, wtedy pozwala, aby próby stały się nie do zniesienia i bolesne. Aby ten poznał swoją słabość, uciekał i z pokorą szukał schronienia u Boga.

96. Cudowne jest doznanie pomocy Bożej, gdy człowiek wpada w sytuacje niebezpieczne i jest pogrążony w głębokiej rozpaczy. Wtedy Bóg okazuje swoją moc i wybawia go od tego wszystkiego. Albowiem człowiek nie może poznać mocy Bożej pośród wygód i w dobrobycie. To nie w takiej sytuacji objawia się na sposób widzialny moc Boga, ale w miejscach spokojnych, pustynnych; w sytuacjach dalekich od zamieszania, rozmów i towarzystwa ludzi.

97. Nie dziw się, że kiedy zacząłeś praktykować cnotę, zewsząd dopadły cię bolesne utrapienia. Ponieważ tylko taka cnota jest cokolwiek warta, która miała do czynienia ze zmęczeniem i trudnościami w jej wypełnianiu. Właśnie dlatego i ze względu na przyzwyczajenie do działania pośród przeciwności jest nazywana dzielnością [To słowo bardziej tu pasuje niż zwykle w tekście używane słowo cnota. I jedno, i drugie odpowiada greckiemu arete, czyli łacińskiemu virtus].

Za: Św. Izaak z Niniwy, Gramatyka życia duchowego, wstęp, przekład z języka włoskiego, opracowanie i redakcja naukowa: Ks. Jan Słomka, Biblioteka Ojców Kościoła, Wydawnictwo „M”, Kraków 2010