Polowanie na strusie

W 1963 roku Victor Arras wydał świeżo odkryty etiopski tekst zatytuło­wany Collectio Monastica (Kolekcja monastyczna). Dzieło to w formie, w której dotrwało do naszych czasów, jest kompilacją tekstów podzielo­nych na sześćdziesiąt osiem rozdziałów o różnej długości. Niektóre roz­działy obejmują tylko jedną historię, podczas gdy inne zawierają fragmen­ty kazań czy traktatów. W całej kolekcji rozrzucone są pomniejsze, nie­wielkie zbiory sentencji Ojców Pustyni. Rozdziały 13 i 14 są szczególnie interesujące. Spośród 166 apoftegmatów znajdujących się w tych rozdzia­łach, tylko 22 posiadają znane odpowiedniki w klasycznych kolekcjach: greckiej i łacińskiej. Innymi słowy, te dwa rozdziały zawierają ogromną ilość nieznanego wcześniej materiału. Jak się wydaje, zachował się w nich jeden z pierwszych zbiorów apoftegmatów stworzony oryginalnie w ję­zyku greckim lub koptyjskim. Drobiazgowa analiza tekstu wskazuje, że mnich, który go skompilował, żył w połowie V wieku. Mógł mieszkać w Sketis lub znać mnichów, którzy tam mieszkali. Wydaje się również, że osobiście znał Pojmena; zanotował wiele jego niepowtarzalnych sentencji oraz związanych z nim epizodów.

Polowanie na strusie

Poszedłem do abba Pojmena [...] a on mi powiedział: „Mówi się, że kiedy struś składa jaja w piasku pustyni, myśliwi, którzy kierują się śladami jego łap, przychodzą i zabierają jajo. Dlatego właśnie musisz strzec swoich dzieł, które realizujesz dla Pana, i skrywać je, tak aby twój wysiłek nie poszedł na marne. Ponieważ Bóg kocha to wszystko, co człowiek czyni w tajemnicy. Tym jest wewnętrzny trud czystego człowieka, dzięki temu człowiek mądry osiąga zwycięstwo. Jego dusza pragnie dumy, lecz duma ta oznacza śmierć. Bojaźń Boża i rozróżnianie wywabiają każdą plamę". (Collectio Monastica 13,7; CSCO 238: 84-85)

Za: William Harmless SJ, Chrześcijanie pustyni. Wprowadzenie do literatury wczesnego monastycyzmu. Tytuł oryginału: Desert Christians - An Introduction to the Literature of Early Monasticism. Przekład: Marta Höffner. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wydanie I, Kraków 2009. Seria MYSTERION