Świat w dyscyplinie szlachetnych

Mnisi, świat został odkryty przez Tathagatę: Tathagata jest odłączony od świata. Powstanie świata zostało odkryte przez Tathagatę, Tathagata porzucił powstanie świata. Wstrzymanie świata zostało odkryte przez Tathagatę: Tathagata zrealizował wstrzymanie świata. Droga prowadząca do wstrzymania świata została odkryta przez Tathagatę: Tathagata utrzymał przy istnieniu drogę prowadzącą do wstrzymania świata.
 Itv 13; A 4. 23

*

 

Ananda: „Przyjaciele, Kiedy Zrealizowany wstał z miejsca i udał się do swego miejsca pobytu, po wyrecytowaniu streszczenia pokrótce bez objaśnienia szczegółowego, to jest: 'Mnisi, powiadam, że koniec świata nie może być poznany, zobaczony, czy osiągnięty przez podróżowanie. A jednak, mnisi, mówię również, że bez osiągnięcia końca świata nie ma uczynienia końca cierpieniu', rozumiem szczegółowe znaczenie tego streszczenia następująco: To w świecie przez co człowiek jest postrzegającym i wyobrażającym świat – to jest nazywane światem w dyscyplinie Szlachetnych. A co, przyjaciele, jest tym w świecie przez co człowiek jest postrzegającym i wyobrażającym świat? Oko jest tym w świecie, przez co człowiek jest postrzegającym i wyobrażającym świat. Ucho ... nos ... język ... ciało ... umysł jest tym w świecie, przez co człowiek jest postrzegającym i wyobrażającym świat. SN 35: 116

*

Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Rajagaha w Bambusowym Gaju, w Sanktuarium Wiewiórek. Wtedy czcigodny Samiddhi podszedł do Zrealizowanego, złożył mu hołd, usiadł z boku i rzekł do niego: „Czcigodny panie, jest powiedziane: 'świat, świat'. W jaki sposób, czcigodny panie, może tu być świat lub opis świata?”

„Samiddhi, gdzie jest oko, gdzie są widzialne formy, oko świadomość, rzeczy poznawane przez oko świadomość, tam istnieje świat lub opis świata.

Gdzie jest ucho, gdzie są dźwięki, ucho świadomość, rzeczy poznawane przez ucho świadomość, tam istnieje świat lub opis świata.

Gdzie jest nos, gdzie są zapachy, nos świadomość, rzeczy poznawane przez nos świadomość, tam istnieje świat lub opis świata.

Gdzie jest język, gdzie są smaki, język świadomość, rzeczy poznawane przez język świadomość, tam istnieje świat lub opis świata.

Gdzie jest ciało, gdzie są obiekty dotyku, ciało świadomość, rzeczy poznawane przez ciało świadomość, tam istnieje świat lub opis świata.

Gdzie jest umysł, gdzie są mentalne obiekty, umysł świadomość, rzeczy poznawane przez umysł świadomość, tam istnieje świat lub opis świata.

Gdzie nie ma oka, gdzie nie ma widzialnych form, oka świadomości, rzeczy poznawanych przez oko świadomość, tam nie istnieje świat lub opis świata.

Gdzie nie ma ucha, gdzie nie ma dźwięków, ucha świadomości, rzeczy poznawanych przez ucho świadomość, tam nie istnieje świat lub opis świata.

Gdzie nie ma nosa, gdzie nie ma zapachów, nosa świadomości, rzeczy poznawanych przez nos świadomość, tam nie istnieje świat lub opis świata.

Gdzie nie ma języka, gdzie nie ma smaków, języka świadomości, rzeczy poznawanych przez język świadomość, tam nie istnieje świat lub opis świata.

Gdzie nie ma ciała, gdzie nie ma obiektów dotyku, ciała świadomości, rzeczy poznawanych przez ciało świadomość, tam nie istnieje świat lub opis świata.

Gdzie nie ma umysłu, gdzie nie ma mentalnych obiektów, umysłu świadomości, rzeczy poznawanych przez umysł świadomość, tam nie istnieje świat lub opis świata. SN 35: 68

*

W Savatthi. Mnisi, poinstruowany szlachetny uczeń nie myśli: „Kiedy co jest, co dochodzi do bycia? Z powstaniem czego co powstaje? Kiedy co jest, determinacje dochodzą do bycia? Kiedy co jest, świadomość dochodzi do bycia? Kiedy co jest, imię-i-materia dochodzi do bycia? Kiedy co jest, sześcioraka baza dochodzi do bycia? Kiedy co jest, kontakt dochodzi do bycia? Kiedy co jest, uczucie dochodzi do bycia? Kiedy co jest, pragnienie dochodzi do bycia? Kiedy co jest, utrzymywanie dochodzi do bycia? Kiedy co jest, istnienie dochodzi do bycia? Kiedy co jest, narodziny dochodzą do bycia? Kiedy co jest, starość i śmierć dochodzi do bycia?"

Raczej, mnisi, poinstruowany szlachetny uczeń ma wiedzę o tym, która jest niezależna od innych: „Kiedy to jest – to jest, z powstaniem tego to powstaje. Kiedy jest ignorancja, determinacje dochodzą do bycia. Kiedy są determinacje, świadomość dochodzi do bycia. Kiedy jest świadomość, imię-i-materia dochodzi do bycia. Kiedy jest imię-i-materia, sześcioraka baza dochodzi do bycia. Kiedy jest sześcioraka baza, kontakt dochodzi do bycia. Kiedy jest kontakt, uczucie dochodzi do bycia. Kiedy jest uczucie, pragnienie dochodzi do bycia. Kiedy jest pragnienie, utrzymywanie dochodzi do bycia. Kiedy jest utrzymywanie, istnienie dochodzi do bycia. Kiedy jest istnienie, narodziny dochodzą do bycia. Kiedy są narodziny, starość i śmierć dochodzi do bycia". Rozumie w ten sposób: „W taki sposób powstaje świat”.

Mnisi, poinstruowany szlachetny uczeń nie myśli: „Kiedy czego nie ma, co nie dochodzi do bycia? Ze wstrzymaniem czego co zanika? Kiedy czego nie ma, determinacje nie dochodzą do bycia? Kiedy czego nie ma, świadomość nie dochodzi do bycia? Kiedy czego nie ma, świadomość nie dochodzi do bycia? Kiedy czego nie ma, imię-i-materia nie dochodzi do bycia? Kiedy czego nie ma, sześcioraka baza nie dochodzi do bycia? Kiedy czego nie ma, kontakt nie dochodzi do bycia? Kiedy czego nie ma, uczucie nie dochodzi do bycia? Kiedy czego nie ma, pragnienie nie dochodzi do bycia? Kiedy czego nie ma, utrzymywanie nie dochodzi do bycia? Kiedy czego nie ma, istnienie nie dochodzi do bycia? Kiedy czego nie ma, narodziny nie dochodzą do bycia? Kiedy czego nie ma, starość i śmierć nie dochodzi do bycia?"

Raczej, mnisi, poinstruowany szlachetny uczeń ma wiedzę o tym, która jest niezależna od innych: „Kiedy tego nie ma, to nie dochodzi do bycia; ze wstrzymaniem tego, to zanika. Kiedy nie ma ignorancji, determinacje nie dochodzą do bycia. Kiedy nie ma determinacji, świadomość nie dochodzi do bycia. Kiedy nie ma świadomości, imię-i-materia nie dochodzi do bycia. Kiedy nie ma imienia-i-materii, sześcioraka baza nie dochodzi do bycia. Kiedy nie ma sześciorakiej bazy, kontakt nie dochodzi do bycia. Kiedy nie ma kontaktu, uczucie nie dochodzi do bycia. Kiedy nie ma uczucia, pragnienie nie dochodzi do bycia. Kiedy nie ma pragnienia, utrzymywanie nie dochodzi do bycia. Kiedy nie ma utrzymywania, istnienie nie dochodzi do bycia. Kiedy nie ma istnienia, narodziny nie dochodzą do bycia. Kiedy nie ma narodzin, starość i śmierć nie dochodzą do bycia”. Rozumie on: „W taki sposób zanika świat”.

Mnisi, kiedy szlachetny uczeń w taki sposób zrozumiał takim jakim rzeczywiście jest, powstanie i przemijanie świata, jest on nazywany szlachetnym uczniem, który jest spełniony w poglądzie, spełniony w wizji, który doszedł do tej prawdziwej Dhammy, który zobaczył tą prawdziwą Dhammę, który posiada wiedzę tego w treningu, prawdziwą wiedzą tego w treningu, który wkroczył w strumień Dhammy, szlachetnym z przenikliwą wiedzą, tym który stoi przed bramą do Nieśmiertelności. SN 12: 50

*

„W obecności Zrealizowanego usłyszałem to, przyjacielu Channa, w jego obecności otrzymałem pouczenie jakie dał mnichowi Kacchagocie: 'Ten świat, w większej części zależy od dualności – od pojęcia istnienia i nieistnienia. Ale dla tego który widzi powstanie świata jakim ono jest, nie ma pojęcia nieistnienia odnośnie do świata. Ale dla tego kto widzi wstrzymanie świata jakim ono jest, nie ma pojęcia istnienia odnośnie do świata. Ten świat jest w większej części więziony przez zaangażowanie, utrzymywanie i przywiązanie. Ale ten (z właściwym poglądem) nie staje się zaangażowany i nie utrzymuje przez to zaangażowanie i utrzymywanie mentalnego stanowiska, przywiązania, dogłębnej tendencji, nie zajmuje postawy o „moim ja”. Nie ma zaniepokojenia ani wątpliwości, że to co powstaje to tylko cierpienie powstaje i co zostaje wstrzymane to cierpienie zostaje wstrzymane. Jego wiedza o tym jest niezależna od innych. To w ten sposób jest tu właściwy pogląd.

Wszystko istnieje, to jedno ekstremum. Wszystko nie istnieje, to drugie ekstremum. Bez polegania na obu tych ekstremach Tathagata naucza Dhammy środkowej: Z ignorancją jako warunek, determinacje, z determinacjami jako warunek, świadomość, ze świadomością jako warunek, imię-i-materia, z imieniem-i-materią jako warunek, sześć baz, z sześcioma bazami jako warunek, kontakt, z kontaktem jako warunek, uczucie, z uczuciem jako warunek, pragnienie, z pragnieniem jako warunek, utrzymywanie, z utrzymywaniem jako warunek, istnienie, z istnieniem jako warunek, narodziny, z narodzinami jako warunek, starość i śmierć, żal, płacz, ból, smutek i rozpacz dochodzą do istnienia; takie jest powstanie tej całej masy cierpienia. Ale ze wstrzymaniem ignorancji, wstrzymanie determinacji, ze wstrzymaniem determinacji, wstrzymanie świadomości, ze wstrzymaniem świadomości, wstrzymane imienia-i-materii, ze wstrzymaniem imienia-i-materii, wstrzymane sześciu baz, ze wstrzymaniem sześciu baz, wstrzymane kontaktu, ze wstrzymaniem kontaktu, wstrzymane uczucia, ze wstrzymaniem uczucia, wstrzymane pragnienia, ze wstrzymaniem pragnienia wstrzymane utrzymywania, ze wstrzymaniem utrzymywania, wstrzymane istnienia, ze wstrzymaniem istnienia wstrzymane narodzin, ze wstrzymaniem narodzin, wstrzymane starości i śmierci, żalu, płaczu, bólu, smutku i rozpaczy tak oto wstrzymana zostaje ta cała masa cierpienia'". SN 22: 90

*

W Savatthi. „Mnisi, pouczę was powstania i przemijania świata. Słuchajcie i bacznie uważajcie na to co powiem”. „Tak, czcigodny panie”, odpowiedzieli mnisi. Zrealizowany rzekł to:

„A co, mnisi, jest powstaniem świata? W zależności od oka i materii, powstaje świadomość oka. Spotkanie tych trzech to kontakt. Z kontaktem jako warunek, uczucie, z uczuciem jako warunek, pragnienie, z pragnieniem jako warunek, utrzymywanie, z utrzymywaniem jako warunek, istnienie, z istnieniem jako warunek, narodziny, z narodzinami jako warunek, starość i śmierć, żal, płacz, ból, smutek i rozpacz dochodzą do bycia. To mnisi, jest powstaniem świata.

W zależności od ucha i dźwięków … W zależności od nosa i zapachów … W zależności od języka i smaków … W zależności od ciała i dotyków … W zależności od umysłu i idei, powstaje świadomość umysłu. Spotkanie tych trzech to kontakt. Z kontaktem jako warunek, uczucie, z uczuciem jako warunek, pragnienie, z pragnieniem jako warunek, utrzymywanie, z utrzymywaniem jako warunek, istnienie, z istnieniem jako warunek, narodziny, z narodzinami jako warunek, starość i śmierć, żal, płacz, ból, smutek i rozpacz dochodzą do bycia. To mnisi, jest powstaniem świata.

A co jest przemijaniem świata? W zależności od oka i materii, powstaje świadomość oka. Spotkanie tych trzech to kontakt. Z kontaktem jako warunek, uczucie, z uczuciem jako warunek, pragnienie. Ale z zanikiem bez pozostałości, wstrzymaniem tegoż pragnienia, dochodzi do wstrzymania utrzymywania, ze wstrzymaniem utrzymywania, wstrzymanie istnienia, ze wstrzymaniem istnienia, wstrzymanie narodzin, ze wstrzymaniem narodzin, wstrzymanie starości i śmierci, żal, płacz, ból, smutek i rozpacz znikają. To mnisi, jest przemijaniem świata.

W zależności od ucha i dźwięków … W zależności od nosa i zapachów … W zależności od języka i smaków … W zależności od umysłu i idei, powstaje świadomość umysłu. Spotkanie tych trzech to kontakt. Z kontaktem jako warunek, uczucie, z uczuciem jako warunek, pragnienie. Ale z zanikiem bez pozostałości, wstrzymaniem tegoż pragnienia, dochodzi do wstrzymania utrzymywania, ze wstrzymaniem utrzymywania, wstrzymanie istnienia, ze wstrzymaniem istnienia, wstrzymanie narodzin, ze wstrzymaniem narodzin, wstrzymanie starości i śmierci, żal, płacz, ból, smutek i rozpacz znikają. To mnisi, jest przemijaniem świata.

*

W Savatthi. Wtedy czcigodny Ananda podszedł do Zrealizowanego, złożył mu hołd, usiadł z boku i rzekł do niego: „Czcigodny panie, jest powiedziane: 'Pusty jest świat, pusty jest świat'. W jaki sposób, czcigodny panie, jest powiedziane 'Pusty jest świat'”.

 „To, Anando, ponieważ jest pusty od ja i tego co należy do ja, jest powiedziane 'Pusty jest świat'. A co jest puste od ja i tego co należy do ja? Oko, Anando jest puste od ja i tego co należy do ja. Widzialne formy są puste od ja i tego co należy do ja. Świadomość oka jest pusta od ja i tego co należy do ja. Kontakt oka jest pusty od ja i tego co należy do ja. Jakiekolwiek uczucie powstałe z kontaktem oka jako warunek – czy to przyjemne czy bolesne czy ani-bolesne-ani-przyjemne – to też jest jest puste od ja i tego co należy do ja.

Ucho, Anando, jest puste od ja i tego co należy do ja. Dźwięki są puste od ja i tego co należy do ja. Świadomość ucha jest pusta od ja i tego co należy do ja. Kontakt ucha jest pusty od ja i tego co należy do ja. Jakiekolwiek uczucie powstałe z kontaktem ucha jako warunek – czy to przyjemne czy bolesne czy ani-bolesne-ani-przyjemne – to też jest jest puste od ja i tego co należy do ja.

Nos, Anando, jest pusty od ja i tego co należy do ja. Zapachy są puste od ja i tego co należy do ja. Świadomość nosa jest pusta od ja i tego co należy do ja. Kontakt nosa jest pusty od ja i tego co należy do ja. Jakiekolwiek uczucie powstałe z kontaktem nosa jako warunek – czy to przyjemne czy bolesne czy ani-bolesne-ani-przyjemne – to też jest jest puste od ja i tego co należy do ja.

Język, Anando, jest pusty od ja i tego co należy do ja. Smaki są puste od ja i tego co należy do ja. Świadomość języka jest pusta od ja i tego co należy do ja. Kontakt języka jest pusty od ja i tego co należy do ja. Jakiekolwiek uczucie powstałe z kontaktem języka jako warunek – czy to przyjemne czy bolesne czy ani-bolesne-ani-przyjemne – to też jest jest puste od ja i tego co należy do ja.

Ciało, Anando, jest puste od ja i tego co należy do ja. Obiekty dotyku są puste od ja i tego co należy do ja. Świadomość ciała jest pusta od ja i tego co należy do ja. Kontakt ciała jest pusty od ja i tego co należy do ja. Jakiekolwiek uczucie powstałe z kontaktem ciała jako warunek – czy to przyjemne czy bolesne czy ani-bolesne-ani-przyjemne – to też jest jest puste od ja i tego co należy do ja.

Umysł, Anando, jest pusty od ja i tego co należy do ja. Mentalne obiekty są puste od ja i tego co należy do ja. Świadomość umysłu jest pusta od ja i tego co należy do ja. Kontakt umysłu jest pusty od ja i tego co należy do ja. Jakiekolwiek uczucie powstałe z kontaktem umysłu jako warunek – czy to przyjemne czy bolesne czy ani-bolesne-ani-przyjemne – to też jest jest puste od ja i tego co należy do ja.

To, Anando, ponieważ jest pusty od ja i tego co należy do ja, jest powiedziane ,Pusty jest świat'”. SN 35: 85