Żaden zawód nie jest tak jałowy, jak
literacki. Jednakże tak wielkie jest na świecie znaczenie oszustwa,
że z jego pomocą nawet literatura staje się owocodajna. Oszustwo
jest, że tak powiem, duszą życia społecznego i sztuką, bez
której żadna sztuka i żadna zdolność, o ile się je rozważa ze
względu na działanie na umysły ludzkie, nie jest prawdziwa.
Zawsze, kiedy będziesz badał szczęście dwu osób, z których
jedna przedstawia prawdziwą wartość w jakiejkolwiek rzeczy, a
druga fałszywą, przekonasz się, że ta ostatnia jest szczęśliwsza
od tamtej; co więcej, w przeważnej części wypadków ta
szczęśliwa, a tamta bez szczęścia. Oszustwo ma znaczenie i jest
skuteczne także bez prawdy; zaś prawda bez niego nie dokaże nic. A
to nie wywodzi się, jak sądzę, ze złej skłonności naszego
rodzaju, lecz stąd, że prawda jest zawsze zbyt biedna i zbyt
niedoskonała i że człowiekowi trzeba koniecznie w każdej rzeczy,
by go zająć i wzruszyć, części złudzeń i błyskotek, że
trzeba przyrzekać mu o wiele więcej i lepszej jakości, niż mu się
może dać. Sama natura jest oszukańcza wobec człowieka i nie
inaczej czyni mu życie miłym i znośnym, jak przede wszystkim za
pomocą wyobraźni i oszukaństwa.
Leopardi, Myśli
tłumaczenie: Józef Ruffer
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.