Jak mogą osoby, które pragną jeść do sytości, zachować czystość?

Walka z demonami (II)

12. Kiedy szatan usiłuje zbrudzić czysty umysł przez myśli lubieżne, zaczyna od wypróbowywania go przez rozbudzenie próżności, ponieważ umysł początkowo nie orientuje się, że w tej próżnej myśli jest ukryta namiętność. W ten sposób czuwająca świadomość pozwala się oszukać, albowiem szatan nie może zaatakować jej od razu myślami jawnie nieprzyzwoitymi.

13. Ale kiedy świadomość wyjdzie ze swojej twierdzy, czyli da przyzwolenie na tę myśl, wtedy szatan podsuwa motywy grzechu i sprawia, że przez umysł przebiega mnóstwo spraw nieprzyzwoitych i powodujących wzburzenie. Człowiek czysty jest wstrząśnięty przez ich namowy, ponieważ jest zawstydzony przez rzeczy, jakie mu się przytrafiają, podczas gdy on praktykuje ascezę właśnie przeciw nim. I nawet jeżeli jego świadomość nie jest zabrudzona przez myśli pełne próżności, to jednak upada ze swojej wysokości. I jeżeli nie zawróci, nie schwyci stanowczo swych próżnych myśli i nie zniszczy ich ze wszystkich sił, to wtedy, z powodu ciągłych i powtarzających się spotkań z tymi myślami, utraci w duszy zdolność rozeznania.

14. Kiedy te namiętności wychodzą ze swoich siedzib i ustawiają się do walki, właśnie wtedy w świadomości wyłaniają się figury i formy, które są jakby idolem mającym wielki wpływ na intelekt. Wtedy świadomość niepokoi się, jest mocno wstrząśnięta i znajduje się w takim stanie: dobre myśli i prawa wola oraz złe myśli i wola nieprzyzwoita.

17. Jeżeli zaś chodzi o nieprzyjemne sny spowodowane przez wspomnienie namiętności, które ukazują ci się we śnie, staraj się twoją świadomość uczynić czystą poprzez łzy. Ujmij twojemu ciału jedzenia, aby twój duch nie osłabił się i nie ustąpił. Powiedział święty Ewagriusz: „Nieczysty szatan ucieka, gdy umartwiamy ciało i osłabiamy je przez post i inne dzieła".

19. Tak jak z korzenia postu wyrasta hiacynt czystości, tak samo z sytości rodzi się zepsucie, a z otyłości nieczystość. Głodny brzuch nie znosi bezwstydnych myśli. Wyznaj swoją słabość i z prostotą proś o pomoc, abyś mógł dobrze żyć przed obliczem Boga.

20. Niemożliwe jest, aby wraz z pełnym brzuchem nie zbliżyły się do nas próby pochodzące od myśli i poruszeń członków. Nieprawdopodobne! Jak mogą osoby, które pragną jeść do sytości, zachować czystość? I jak nie zanieczyszczą swojej czystości? Jest to możliwe tylko wtedy, gdy umysł dopuszcza do siebie Boże poruszenia.

21. Kiedy szatan widzi pustelnika, jak przygotowuje się do czekającej go walki, wtedy wszystkimi środkami usiłuje przywiązać umysł pustelnika do rzeczy ziemskich. Nie zna on bowiem skuteczniejszej pułapki, aby usidlić pustelnika i potem móc go łatwo ujarzmić za każdym razem, gdy tego chce i sprawić, aby wpadł w trzy wielkie namiętności: zawiść, gniew, nieczystość.

22. Każda sprawa, nad jaką człowiek się zastanawia, rozbudza jego zainteresowanie. To dzieje się samo z siebie i człowiek podąża w tym kierunku. Stopniowo tworzą się w jego sercu wyobrażenia powiązane z tą sprawą. I tak jak istnieją działania dnia i takież style życia, tak samo myśl podczas snu wytwarza sny powiązane z tym wszystkim.

24. Jeżeli człowiek wchodzi do pracowni perfumiarskiej, nawet jeżeli niczego nie kupi, to przecież jego ubranie nasiąknie zapachem. Niech to doświadczenie będzie dla ciebie pouczające także w odniesieniu do myśli i ich rodzajów. Otóż, jeżeli nie znajdujesz w twoim umyśle siły do medytowania o sprawach duchowych oraz do zachowywania twojej świadomości z dala od nieprzyzwoitości, rozmyślaj o końcu tego świata, o rozpadzie wszystkich rzeczy, o smutku, jaki ogarnie cię na końcu, i o tym, że twoje członki się rozpadną.

25. Proszę cię, bracie, nie ustawaj w praktykach ascetycznych i nie zaniedbuj pokoju. Ponieważ pokój ciała rodzi pokój serca, a utrapienia pokoju są obietnicą boskich rozkoszy. A więc raduj się wielce utrapieniami, jakie cię spotykają, gdyż one są przystanią czystości dla twojego ciała i uświęceniem twojej świadomości.

26. Tak jak człowiek nie może troszczyć się o ogień i podtrzymywać go bez paliwa, jak drewno czy coś podobnego, tak nie jest możliwe, aby bez rzetelnej pracy ciała zdobyć umiejętność obchodzenia się z ogniem łaski Bożej ani też aby ogrzać się przy ogniu miłości i poznania Boga.

27. Jeżeli rozbudziliśmy gorliwość o czystość świadomości, ale zaniedbaliśmy cielesną ascezę, która jest niezbędna dla gorliwego pielęgnowania cnoty, wtedy na polu naszej świadomości zamiast uprawy duchowej wyrastają ciernie i kąkol.

Za: Św. Izaak z Niniwy, Gramatyka życia duchowego, wstęp, przekład z języka włoskiego, opracowanie i redakcja naukowa: Ks. Jan Słomka, Biblioteka Ojców Kościoła, Wydawnictwo „M”, Kraków 2010