Strony „mistyczne” - doświadczenie Obecności

Prawdę mówiąc, strony „mistyczne” w wielkim dziele Plotyna nie są tak liczne jak można byłoby tego oczekiwać. Jego pisma odnoszą się raczej do wszystkich problemów, które może przywoływać refleksja nad pismami Platona. Są to poniekąd „pytania platońskie”. Ale często ich kulminację stanowi zaproszenie do porzucenia refleksji rozumowej i doświadczenia Obecności zawsze już obecnej. Opisując stan pasywności, Plotyn nakłania więc innych do akceptacji tej samej pasywności.

*

By przygotować się na przyjęcie Dobra, dusza musi więc porzucić wszelką aktywność wewnętrzną, wszelkie jasne przedstawienie, wszelką własną wolę, wszelkie własności indywidualne. Dobro samo jest bowiem bez formy.

I zgoła już dziwić się nie będziemy, że To, co budzi „bezbrzeżne pragnienia”, jest zupełnie wolne nawet od umysłowej postaci. Przecież i dusza, ilekroć zapłonie żarliwą miłością ku Niemu, odkłada wszelką postać, jaką ma, nawet choćby to była postać umysłowego w niej bytu. Nie można bowiem ani Go zobaczyć, ani przylgnąć do Niego, jeżeli się ma jeszcze jakąś rzecz inną i gwoli niej działa, lecz dusza musi być bez żadnego innego dodatku, ani złego ani też znowu dobrego, by sama jedna przyjęła je Samo (VI 7, 34, 1)*.

Nie mając już nic, ogołocona z wszelkiej formy, dusza tworzy jedno z przedmiotem swojej miłości, staje się Dobrem, jest Dobrem.

*Plotyn, Enneady, t. II, s 616

tłum. A. Krokiewicz

Pierre Hadot – Plotyn albo prostota spojrzenia, s. 48

tłumaczenie: Patrycja Bobowska