Wstrzymanie determinacji

Determinacje puthujjana (jego intencje) mogą być związane albo z zasługą, albo z przewiną, albo z niewzruszonym (osiągnięciem medytacyjnym). Tego rodzaje determinacje nie są już obecne u arahata:

"Jak myślicie, mnisi, czy mnich którego skazy są wyczerpane, generuje determinacje zasługi, czy determinacje przewiny, czy determinacje niewzruszonego?” „Nie, czcigodny panie”. „Kiedy zupełnie nie ma determinacji, ze wstrzymaniem determinacji, czy pojawiłaby się świadomość?” „Nie, czcigodny panie”.„Kiedy zupełnie nie ma świadomości, ze wstrzymaniem świadomości, czy pojawiłoby imię-i-materia?” „Nie, czcigodny panie”.„Kiedy zupełnie nie ma imienia-i-materii, ze wstrzymaniem imienia-i-materii, czy pojawiłaby się sześcioraka baza?” „Nie, czcigodny panie”.„Kiedy zupełnie nie ma sześciorakiej bazy, ze wstrzymaniem sześciorakiej bazy, czy pojawiłby się kontakt?” „Nie, czcigodny panie”.„Kiedy zupełnie nie ma kontaktu, ze wstrzymaniem kontaktu, czy pojawiłoby się uczucie?” „Nie, czcigodny panie”.„Kiedy zupełnie nie ma uczucia, ze wstrzymaniem uczucia, czy pojawiłoby się pragnienie?” „Nie, czcigodny panie”.„Kiedy zupełnie nie ma pragnienia, ze wstrzymaniem pragnienia, czy pojawiłoby się utrzymywanie?” „Nie, czcigodny panie”.„Kiedy zupełnie nie ma utrzymywania, ze wstrzymaniem utrzymywania, czy pojawiłoby się istnienie?” „Nie, czcigodny panie”.„Kiedy zupełnie nie ma istnienia, ze wstrzymaniem istnienia, czy pojawiłyby się narodziny?” „Nie, czcigodny panie”.„Kiedy zupełnie nie ma narodzin, ze wstrzymaniem narodzin, czy pojawiłyby się starość i śmierć?” „Nie, czcigodny panie”.

„Dobrze, dobrze mnisi. Jest dokładnie tak a nie inaczej. Pokładajcie wiarę we mnie co do tego, mnisi, zdecydujcie się na to. Bądźcie wolni od niepokoju i wątpliwości na ten temat. To właśnie jest końcem cierpienia”. Końcówka Sutty SN 12: 51

Co należy podkreślić, te determinacje są z pewnością intencją – kamma, ale nic w Sutrze nie mówi o rozciągnięciu temporalnym tej egzemplifikacji współzależnego powstawania. Zasada jest taka: z uwagi na konkretne determinacje, świadomość odpowiednio dochodzi do zasługi, przewiny, bądź niewzruszonego. Ale u arahata, ze wstrzymaniem tych determinacji, następuje wstrzymanie świadomości, to jest wstrzymanie współzależnego powstawania.